ورق سیاه: معرفی ورق سیاه، ویژگی ها، انواع، کاربردهای آن

ورق سیاه یا ورق نورد گرم، یکی از مقاطع فولادی است که به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر دمای زیاد، در بسیاری از صنایع از جمله خودروسازی و تولید لوله مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق در انواع، ضخامت، گرید و ابعاد مختلفی به روش نورد گرم، تولید و عرضه می‌شود. ورق سیاه به دلیل قیمت مقرون به صرفه، استحکام کششی خوب و قابلیت انعطاف‌پذیری جایگاه خوبی را در بازار فولاد به دست آورده است. اما چه ویژگی‌ها و مشخصات فنی از ورق سیاه، آن را به پرکاربردترین محصول فولادی تبدیل کرده است؟ برای پاسخ به این سوال، در این مقاله از آهن صد، ما را همراهی کنید. 

ورق سیاه چیست؟

نوعی از ورق‌های فولادی که از جنس اسلب و شمش فولادی تولید می‌شوند و به دلیل تولید در دمای بالا، سطحی نسبتا مات و خشن دارند، ورق سیاه نامیده می‌شوند. این ورق‌ها با نام‌های کربن استیل، ورق گرم یا پلیت سیاه نیز شناخته می‌شوند و از ویژگی‌های منحصر به فردی مانند انعطاف‌پذیری، شکل‌پذیری و استحکام بالا برخوردار هستند. دلیل اصلی نامگذاری ورق‌ها به سیاه، رنگ تیره و مات آن‌ها است. این رنگ به دلیل تولید ورق سیاه به روش نورد گرم ایجاد می‌شود که در ادامه فرآیند تولید ورق سیاه را به طور کامل شرح می‌دهیم. 

ویژگی‌ها و مشخصات فنی ورق سیاه 

همانطور که گفته شد، ورق‌های سیاه از مشخصات و ویژگی‌های منحصر به فردی تولید شده‌اند که آشنایی با آنها می‌تواند به شما در زمان خرید و انتخاب ورق سیاه کمک کننده باشد. مشخصات فنی و ویژگی‌های ورق سیاه عبارتند از: 

ابعاد ورق سیاه

ابعاد ورق نورد گرم، می‌تواند متفاوت و بسته به نیاز خریدار تغییر کند؛ اما به طور کلی، این ورق‌ها در عرض 600 تا 2000 میلی‌متر و ضخامت 1 تا 150 میلی‌متر تولید می‌شوند و به صورت رول یا شیت عرضه می‌شوند.

ضخامت ورق سیاه

ورق سیاه معمولا در ضخامت‌های 1.5 میلی‌متر تا 150 میلی‌متر تولید می‌شوند. اما رایج‌ترین ضخامت‌هایی که در بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد، 2 تا 70 میلی‌متر و شامل: 

• ورق سیاه 2 میل
• ورق سیاه 1 میل
• ورق سیاه 1.5 میل 

می‌شوند که بر اساس نیاز صنعت متفاوت است. 

وزن ورق سیاه

وزن ورق سیاه بسته به ضخامت و ابعاد، تغییر می‌کند و تاثیر مستقیمی بر برآوردهای هزینه در پروژه دارد. وزن این محصول بر اساس فرمول زیر محاسبه می‌شود: 

وزن ورق سیاه = طول × عرض × ضخامت × 7.85

در این فرمول طول، عرض و ضخامت باید بر حسب متر باشد تا وزن بر حسب کیلوگرم محاسبه شود. با محاسبه وزن ورق سیاه، پیمانکاران می‌توانند برآورد هزینه برای پروژه‌های خود محاسبه کنند و بودجه خود را مدیریت کنند. 

گرید ورق سیاه

ورق‌های سیاه بر اساس مکانیزم مکانیکی به گریدهای متفاوتی تقسیم می‌شوند که هر یک از ویژگی‌های منحصر به فردی تشکیل شده‌اند. گرید ورق سیاه عبارتند از: 

• ST37: رایج‌ترین نوع از ورق‌ سیاه، ST37 است که در سه درجه از کیفیت‌های متفاوت تولید می‌شود. این ورق از انعطاف‌پذیری، شکل‌پذیری و جوش‌پذیری نسبتا بالایی برخوردار است و در خودروسازی به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• ST52: ورق ST52 یکی از ورق‌های مورد استفاده در صنایع سنگین است. این ورق‌ از مقاومت بالایی در برابر خمش و پیچش برخوردار است و برای ساختمان سازی، جرثقیل و شاسی خودروهای سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد و با هر شرایطی سازگاری بالایی دارد. 
• ST33: این نوع از گرید ورق سیاه، از کم کربن‌ترین آنها است که نسبت به سایر سریع‌تر تولید می‌شود. این ورق‌ دارای مقاومت کم و انعطاف‌پذیری بالا است و معمولا برای ساخت‌وساز استفاده می‌شود و نسبت به سایر ورق‌ها ارزان‌تر است. 
• ST44: ورق ST44 ترکیبی از دو ورق ST37 و ST52 است و قابلیت انعطاف‌پذیری و جوشکاری بالایی دارد. این ورق به دلیل داشتن انعطاف‌پذیری بالا، بیشتر در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرد و نسبت به سایر گریدها کمتر تولید می‌شود. 
• A516: ورق A516 از نظر مقاومت و استحکام به ورق ST52 شباهت دارد و در صنعت نفت، گاز و ساخت مخازن مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحمل‌پذیری بالا در برابر فشار و دمای زیاد و کشش نسبتا خوب از ویژگی‌های این ورق است. 
• A283: این ورق با داشتن استحکام کششی متوسط، قابلیت جوشکاری و خمشی مناسب، در چهار گرید A، B، C، و D با مقدار کربن‌های متفاوت تولید می‌شود. از این ورق برای ساخت دیگ بخار و مخازن تحت فشار استفاده می‌شود. 
• CK53: این ورق در برابر سایش و ضربه مقاومت است اما به دلیل مقدار کم کروم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاومت خوبی ندارد. از این ورق بستر برای تولید میل لنگ، سفت و قطعات خودرو استفاده می‌شود.  
• MO40: مقاومت بالا در برابر سایش و ضربه از ویژگی‌های منحصر به فرد این ورق‌ها است که در صنایع نفت‌وگاز، شافت، میل‌لنگ و کوپلینگ استفاده می‌شود. 

قیمت ورق سیاه

قیمت ورق سیاه می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلف تغییر کند که شناخت این عوامل به تصمیم گیری برای زمان خرید این محصول کمک می‌کند. از جمله عوامل تاثیرگذار در قیمت ورق سیاه عبارتند از: 

• میزان عرضه و تقاضا: در برخی از دوره‌ها، تقاضا برای خرید ورق سیاه به دلیل افزایش فعالیت‌های عمرانی و صنعتی افزایش می‌یابد و عرضه به هر دلیلی کاهش می‌یابد که این باعث بالا رفتن قیمت ورق سیاه می‌شود. همچنین، در زمانی که میزان عرضه زیاد و تقاضا کم شود، قیمت‌ها کاهش پیدا می‌کنند. 
• میزان تورم: نرخ تورم می‌تواند بر هزینه‌های تولید، حمل‌ونقل و خدمات تاثیر بگذارد. با افزایش تورم قیمت نهایی محصول افزایش می‌یابد و کاهش آن می‌تواند باعث کاهش قیمت روز ورق سیاه شود. 
• نوع ورق سیاه: از آنجا که ورق سیاه در انواع مختلفی تولید می‌شود و هر یک دارای وزن، ضخامت و گرید متفاوتی هستند، قیمت متفاوتی هم دارند. بسته به نوع آن قیمت ورق سیاه متغیر است. 
• برند تولیدکننده: برند و کارخانه تولیدکننده می‌تواند به طور مستقیم بر قیمت ورق سیاه تاثیر بگذارد. برخی از برندها به دلیل استفاده تولید ورق‌های با کیفیت و مطابق بر استانداردها، ورق سیاه گران‌تری را عرضه می‌‌کنند.
• نوسانات قیمت مواد اولیه در بازار جهانی: از آنجا که مواد اولیه ورق وارداتی است به شدت تحت تاثیر نوسانات در بازار جهانی فولاد قرار می‌گیرد. هر گونه تغییر در قیمت‌های جهانی می‌تواند قیمت ورق را در بازارهای داخلی افزایش دهد. 
• وضعیت بورس: یکی از مهم‌ترین مکان‌ها برای خرید ورق سیاه، بورس است که قیمت‌ها در بورس می‌تواند تحت تاثیر عوامل مختلف اقتصادی و سیاسی قرار بگیرید و قیمت‌ نهایی ورق را تغییر دهد. 

قیمت ورق سیاه

قیمت این محصول برحسب وزن، ابعاد و ضخامت از بهترین کارخانه‌های تولید کننده را در صفحه قیمت ورق سیاه مشاهده کنید.

انواع ورق سیاه

ورق سیاه می‌تواند به دسته‌بندی‌های مختلفی بر اساس ظاهر، گرید و کاربرد تقسیم می‌شوند که در ادامه هر دسته بندی را شرح می‌دهیم. 

انواع ورق سیاه بر اساس ظاهر

ورق‌ها بر اساس ظاهر یا حالت می‌توانند به دو دسته تقسیم شوند که شامل ورق سیاه رول و شیت می‌شوند. 

• ورق سیاه رول یا کویل: این ورق‌ها به صورت نواری پیچیده شده‌اند و معمولا در کاخانجات‌ها تولید می‌شوند. ورق رول برای صنایعی که در  آن سایز ورق مورد نیاز مشخص نیست، مورد استفاده قرار می‌گیرد. ضخامت این ورق معمولا بین 1.5 تا 15 میلی‌متر و طول آنها متغیر است. 
• ورق سیاه شیت: ورق‌ سیاه شیت معمولا در سایزهای مشخصی تولید می‌شوند و به صورت صاف و تخت برش داده می‌شوند. معمولا برای تولید قطعات فلزی و ساخت‌وسازهای عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند.  این نوع از ورق به دو دسته فابریک و برش خورده(پابرش) تقسیم می‌شوند. ورق‌های فابریک، از کارخانه برش خورده هستند و ابعاد ثابتی دارند، اما ورق‌های برش خورده بر اساس نیاز پروژه و خریدار برش داده می‌شوند. 

انواع ورق سیاه بر اساس کاربرد

ورق سیاه بر اساس کاربرد می‌تواند صنعتی و معمولی تقسیم بندی می‌شوند که هر یک برای کاربرد خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

• ورق سیاه صنعتی: این ورق‌ها دارای مقاومت، استحکام و سختی بالایی هستند که در برابر خوردگی و فرسایش مقاومت خوبی دارند. از این ورق‌ها برای صنایع سنگین، خودروسازی، کشتی‌سازی و مخازن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• ورق سیاه معمولی: این ورق‌ها معمولا از مقاومت و سختی کمتری نسبت به ورق‌های صنعتی برخوردار هستند و برای صنایع عمومی که نیاز به مقاومت بالایی ندارد، مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

انواع ورق سیاه بر اساس گرید

همانطور که در ابتدا اشاره شد، ورق‌ها می‌توانند در گریدهای مختلف مانند ST37،ST52 ،ST44 ،A516 و A283  تولید شوند که هر یک دارای کاربرد خاصی هستند. از بین این گریدها ST37 و ST52 از رایج‌ترین نوع هستند که از مقاومت، استانداردها، استحکام بالایی برخوردار هستند. 

نحوه تولید ورق سیاه

به طور معمول، این محصول به روش نورد گرم تولید می‌شود که مراحل اصلی آن به شرح زیر است: 

1. تهیه مواد خام: مواد اولیه خام اولیه که شامل اسلب، فلزات پایه و شمش فولادی است برای فرآیندهای ذوب کردن آماده می‌شوند. همچنین، سنگ آهن پس از حذف ناخالصی‌ها و فرآوری به گندله تبدیل و پخته می‌شود. 
2. ذوب کردن مواد اولیه: مواد اولیه در کوره‌های مذاب با دمای بالای 1200 درجه سانتی گراد قرار می‌گیرند تا مذاب شده و به ترکیبی یکنواخت تبدیل شوند. 
3. تولید اسلب: پس از ذوب کردن مواد اولیه، برای تولید اسلب، فولاد مذاب در قالب‌های مشخصی ریخته شده تا پس از سرد شدن به شمش اسلب تبدیل شوند. 
4. تمیز کردن و پوسته زدایی: در این مرحله، لایه اکسیدی که روی اسلب‌ها ایجاد شده است را با فشار آب بالا یا روش‌های مکانیکی، حذف می‌شوند. این پوسته زدایی به افزایش کیفیت ورق کمک نمی‌کند. 
5. نورد گرم: مهم‌ترین مرحله در تولید ورق سیاه، نورد گرم است. در این مرحله، شمش‌های اسلب از غلتک‌های بزرگی عبور داده و فشرده می‌شوند. این کار چندین بار انجام می‌شود تا ورق‌ها به ابعاد و ضخامت مطلوبی برسند. 
6. خنک سازی: پس از انجام فرآیند نورد گرم، دمای ورق‌ها به 580 درجه سانتی گراد رسانده می‌شود تا خنک شوند. این فرآیند معمولا با آب یا هوای آزاد انجام می‌شود. خنک سازی بسته به روش و سرعت انجام، می‌تواند بر کیفیت، مقاومت و استحکام ورق تاثیر بگذارد. 
7. بسته‌بندی: در مرحله آخر، ورق‌های خنک شده را به طول‌ها و ابعاد مورد نظر برش می‌دهند یا به صورت رول آماده می‌کنند تا برای حمل‌ونقل و استفاده در صنایع مختلف آماده باشند.

کارخانه های تولید ورق سیاه

این محصول به دلیل کاربردهای فراوانی که دارد، در بسیاری از کارخانه‌ها تولید می‌شود. کارخانه‌های تولیدکننده ورق سیاه عبارتند از: 

• مجتمع فولاد مبارکه اصفهان
• کارخانه فولاد کاویان اهواز
• کارخانه فولاد اکسین خوزستان
• کارخانه ذوب آهن اصفهان
• مجتمع فولاد گیلان

بررسی کاربرد های ورق سیاه در صنایع مختلف

ورق سیاه به دلیل مقاومت و استحکامی که دارد در بسیاری از صنایع بکار می‌رود. از جمله کاربردهای این ورق عبارتند از: 

• از این ورق‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر نیروهای مکانیکی و هزینه مناسب، برای ساخت سازهای فلزی مانند اسکلت ساختمان‌ها، پل‌ها و سوله‌ها استفاده می‌شوند.
• ورق سیاه به دلیل استحکام و انعطاف‌پذیری بالایی که دارد، در صنعت خودروسازی برای ساخت شاسی، بدنه ماشین و قطعات خودرو بکار می‌روند.
• از مهم‌ترین کاربردهای این ورق‌ها می توان به تولید مخازن برای نگهداری مایعات اشاره کرد. از این رو به دلیل تحمل فشار و دمای بالا در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی استفاده می‌شوند. 
• ورق سیاه به دلیل داشتن مقاومت بالا در برابر عوامل محیطی و استحکام در صنایع کشتی‌سازی و ساخت تجهیزات دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• این محصول در تولید ماشین آلات صنعتی، جرثقیل‌ها و سایر تجهیزات سنگین به دلیل مقاومت مکانیکی بالا، دوام و قابلیت جوشکاری مناسب بکار گرفته می‌شوند. 

تفاوت ورق سیاه با سایر ورق ها

همانطور که گفته شد، ورق سیاه از پرمصرف‌ترین ورق‌های فولادی هستند که با سایر ورق‌ها تفاوت‌هایی دارند. تفاوت‌های ورق سیاه با سایر ورق‌ها در جدول زیر لیست شده است: 

خرید ورق سیاه در بازار فولاد از آهن صد 

برای خرید ورق سیاه از بازار فولاد باید یک منبع مطمئن و قابل اطمینان که از کیفیت محصولات آن اطمینان کافی دارید، انتخاب کنید. از بهترین منابع برای خرید ورق سیاه، آهن صد است که به عنوان تامین کننده و صاحب بار در بازار فولاد شناخته می‌شود. ابتدا، می‌توانید به صورت حضوری یا آنلاین استعلام قیمت روز ورق سیاه را انجام دهید. سپس، با طی مراحل زیر ورق سیاه خود را از آهن صد خریداری کنید: 

1. انتخاب ورق سیاه: محصول مورد نظر خود را با توجه به نیاز پروژه انتخاب کنید. اگر در انتخاب محصول مردد هستید و نمی‌توانید نیاز خود را تشخیص دهید، می‌توانید از کارشناسان و متخصصان فروش آهن صد به صورت رایگان کمک بگیرید.
2. دریافت پیش فاکتور: پس از انتخاب محصول مورد نظر، کارشناسان فروش برای شما پیش فاکتور فروش را که شامل مشخصات محصول، نحوه تسویه و مبلغ کل با احتساب ارزش افزوده می‌شود، را برای شما ارسال می‌کنند. 
3. پرداخت و ارسال: پس از تایید پیش فاکتور و پرداخت نهایی، محصول مورد نظر در کمترین زمان برای شما ارسال می‌شود.

مطلب مرتبط زمان مطالعه 10

راهنمای خرید ورق سیاه

خرید ورق سیاه برای بسیاری از پروژه‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است که نیازمند دانستن برخی نکات مهم در زمان و بعد خرید است. برای آشنایی با نکات خرید ورق سیاه و داشتن خریدی بهینه، مقاله راهنمای خرید ورق سیاه را مطالعه کنید.

سوالات متداول ورق سیاه چیست: