پروفیل زد چیست؟ معرفی انواع، کاربردها، مزایا و معایب 

پروفیل زد یکی از انواع پرکاربرد پروفیل‌ها است که در ساخت و ساز و صنعت خودرو سازی، کاربرد گسترده‌ای دارد. این پروفیل‌ به دلیل شکل ظاهری که به حرف انگلیسی Z دارند، با این نام پروفیل زد یا پرلین زد (purlins Z) شناخته می‌شود و دارای ویژگی‌ها منحصر به فردی است. وزن سبک، نصب آسان و استحکام بالا از ویژگی‌هایی هستند که این پروفیل‌ها را گزینه‌ای ایده‌آل و مقرون به صرفه‌ای برای بسیاری پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مقاله از آهن صد، انواع پروفیل زد، کاربردها، مزایا، معایب و بهترین قیمت آن بررسی می‌شوند تا بهترین انتخاب را داشته باشید. 

تعریف دقیق پروفیل زد (Z)

پروفیل زد یا پرلین زد نوعی از پروفیل‌های مقاطع باز است که از ورق‌های فولادی تولید می‌شود. مقاومت بالا در برابر ضربه، استحکام بالا در برابر بارهای خمشی و پیچشی، نصب آسان، وزن سبک و پایداری زیاد از مهم‌ترین ویژگی‌های این محصول هستند. پرلین زد به طور معمول در انواع مختلفی تولید می‌شود که هر یک دارای ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی هستند و در ساخت سوله‌ها، سازه‌های صنعتی، سقف‌های شیب‌دار، دیوارهای پشتیبان و مهاربندها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

پرلین زد نسبت به سایر محصولات مقطع باز مانند پروفیل C و نبشی تفاوت‌های ساختاری و عملکردی زیادی دارد،  که همین ویژگی‌ها باعث می‌شود تا به یکی از پرکاربردترین انواع پروفیل‌ها تبدیل شود. به عنوان مثال مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت پروفیل زد با C در طراحی شکل مقطع آن است. پروفیل زد، طراحی نامتقارنی دارد که باعث توازن بار در سازه می‌شود و در برابر فشارهای ناشی از زلزله و باد شدید عملکرد بهتری نشان می‌دهد. در حالی که پروفیل C طراحی ساده‌ای دارد و برای سازه‌هایی با بار کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تفاوت‌ها در شکل مقطع و ساختار، باعث تفاوت در خواص مکانیکی و کاربردهای آنها می‌شود. 

انواع پروفیل زد 

این محصول بر اساس شکل ظاهر، ضخامت و جنس به دشته‌های متفاوتی تقسیم می‌شوند که هر یک دارای ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوتی هستند. در ادامه، انواع پروفیل زد، به طور کامل بررسی می‌شوند.

دسته بندی پروفیل Z بر اساس ضخامت

پرلین زد در ضخامت‌های متفاوتی تولید و عرضه می‌شود که تاثیر مستقیمی در وزن این محصول دارد و هر ضخامت برای کاربردهای متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. رایج‌ترین و پر مصرف‌ترین ضخامت‌های تولیدی برای پروفیل زد، 2، 2.5 و 3 هستند. پروفیل زد با ضخامت 2، در ساخت سازه‌های سبک به دلیل تحمل بار کم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالی که پروفیل زد 2.5 و 3، برای کاربردهایی که نیاز به مقاومت زیادی دارند، بکار می‌روند.

دسته بندی پروفیل زد بر اساس شکل ظاهری

• پرلین Z ساده: این نوع از پروفیل‌ها دارای شکل ساده بدون هیچ لبه و خمیدگی هستند و تمامی ابعاد صاف و یکنواخت هستند. معمولا، در پروژه‌های ساختمان برای ساخت دیوارها و سقف‌های سبک و پوشش‌های فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 
• پرلین Z لبه دار: پروفیل زد لبه دار دارای لبه‌های خمیده در قسمت بال‌های پروفیل هستند و از مقاومت و استحکام بالایی نسبت به سایر پروفیل‌ها برخوردار هستند. از پروفیل زد لبه دار برای سازه‌هایی که نیاز به مقاومت بالایی دارند، مانند سوله و ساختمان‌های صنعتی استفاده می‌شود. 
• پرلین Z پانچ دار: پروفیل‌ Z پانچ‌دار، سوراخ‌های 6 یا 8 تایی در سطح خود دارد که  برای اتصال راحت‌تر و سریع‌تر قطعات و عبور سیم‌ها کاربرد دارد. 

دسته بندی پروفیل زد بر اساس جنس

• پروفیل Z فولادی: این نوع از پروفیل‌های زد دارای استحکام، مقاومت و پایداری زیادی هستند که به صورت ساده و بدون پوشش تولید می‌شوند. معمولا از این محصول برای ساخت سوله و اسکلت‌های فلزی استفاده می‌شود. همچنین، پروفیل زد با جنس فولاد، از قیمت مناسب‌تری نسبت به سایر پروفیل‌ها برخوردار است.
• پروفیل Z گالوانیزه: پروفیل زد با جنس گالوانیزه مقاومت بالایی در برابر خوردگی و  زنگ‌زدگی دارد  و برای محیط‌های مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، به دلیل طول عمر بالایی که دارد در ساخت پوشش‌های سقفی، دیوارهای فلزی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• پروفیل Z آلومینیومی: زد پرلین با جنس گالوانیزه، به دلیل داشتن وزن سبک و مقاومت بالا در شرایط سخت برای صنایع زیادی مانند هوافضا، ساخت قطعات خودرو و… مناسب است. همچنین، از قیمت بالایی به دلیل خاصیت ضد زنگی که دارد، نسبت سایر پروفیل‌ها برخوردار است. 

دسته بندی پروفیل زد بر اساس ارتفاع جان

آخرین دسته بندی این مقطع فولادی بر اساس ارتفاع جان است که به Z20 ،Z18 ،Z16 و Z22 تقسیم‌بندی می‌شوند. هر یک از این‌ها در ضخامت و وزن‌های متفاوتی تولید می‌شوند که با افزایش عدد کنار Z، استحکام، مقاومت و پایداری پروفیل بیشتر می‌شود. 

کاربردهای پروفیل زد 

از آنجا که این محصول در بسیاری از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، بررسی کاربردهای آنها بسیار ضروری است. مهم‌ترین کاربردهای پروفیل زد عبارتند از: 

• در ساختمان‌سازی: از مهم‌ترین کاربردهای z در ساختمان سازی است. این محصول به دلیل مقاومت، قابلیت تحمل بار بالا و طول عمر زیادی که دارد در صنعت ساختمان سازی برای ساخت سقف سوله، اسکلت فلزی، پوشش دهی سقف‌های شیبدار و سقف کاذب مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• در صنعت خودروسازی: از دیگر کاربردهای این محصول در صنعت خودرو سازی است. معمولا از پرلین زد در ساخت شاسی خودروهای سنگین، اتصالات بدنه و قطعات داخلی به دلیل استحکام بال و وزن کم استفاده می‌شود.
• سازه‌های سبک و سنگین: پروفیل زد به دلیل ساختارهای مکانیکی خاصی که دارد، در سازه‌های سبک و سنگین کاربرد فراوانی دارد. به طور معمول در ساخت آشیانه‌های هواپیما، سوله‌های کوچک، انبارها، کارگاه‌های کوچک، ساخت پل‌ها، برج‌ها، و سازه‌های اسکلت فلزی بزرگ بکار می‌رود. 

 مزایا و معایب پروفیل زد

این مقطع فولادی مانند سایر پروفیل‌ها از مزایا و معایبی تشکیل شده است که هر یک می‌تواند در انتخاب و تصمیم‌گیری نهایی تاثیرگذار باشند. در جدول زیر مزایا و معایب پروفیل زد قرار دارد. 

نحوه تولید پروفیل زد 

پرلین Z در چندین مرحله طی فرآیند نورد سرد یا گرم تولید می‌شود که مراحل تولید این محصول به شرح زیر است: 

1. تهیه ورق فولادی: در ابتدا، ماده اولیه برای تولید پروفیل زد که ورق‌های فولادی (عمدتاً ورق گالوانیزه یا ورق سیاه ST37) هستند، تهیه می‌شوند. این ورق‌ها به صورت رول با ضخامت 2، 2.5 و 3  وارد خط تولید می‌شوند. 
2. برشکاری: پس از تهیه ورق فولادی مناسب و با کیفیت، رول‌های ورق با استفاده از کویل بازکن (Uncoiler)، به اندازهای مورد نیاز برش می‌خورند تا برای فرم‌دهی آماده باشند. 
3. فرم‌دهی: در این مرحله، ورق‌های برش خورده از غلطک‌های نورد عبور می‌کنند و به پروفیل زد تبدیل می‌شوند. فرآیند نورد به دو روش گرم و سرد انجام می‌شود. متداول‌ترین روش فرآیند نورد سرد است که در دمای اتاق، ورق‌ها از چندین غلطک عبور می‌کنند. این غلتک‌ها به‌صورت تدریجی باعث خم شدن ورق و تبدیل آن به شکل Z می‌شوند.
4. برش به طول مورد نظر: پس از فرم‌دهی، پروفیل‌های تولید شده با استفاده از دستگاه‌های مخصوص به طول‌های 6 یا 12 متری برش داده می‌شوند. 
5. پانچ‌کاری: در برخی موارد نیاز به پانچ دارند که این کار با استفاده از دستگاه CNC انجام می‌شود. 
6. بسته‌بندی: در نهایت، پروفیل‌های تولید شده پس از بررسی و کنترل کیفیت بسته‌بندی می‌شوند. 

استانداردهای تولید پروفیل زد

این محصول باید براساس برخی از استانداردها تولید شود تا از کیفیت بالایی برخوردار باشد. یکی از مهم‌ترین استانداردهای تولید این محصول، استاندارد ISO است که دقت، ابعاد و خواص مکانیکی را بررسی می‌کند. همچنین، این محصولات باید از استاندارد ASTM برخوردار باشند تا از کیفیت و استحکام پروفیل اطمینان حاصل شود. از دیگر استانداردهای مهم EN که توسط اتحادیه اروپا تنظیم شده، مشخصات فنی پروفیل‌های فولادی را تعریف می‌کند. علاوه‌براین، استاندارد DIN برای تولید مقاطع فولادی و پروفیل‌های فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. داشتن این استانداردها می‌تواند تضمین کننده کیفیت و مقاومت بالای پروفیل زد باشد. 

بهترین تولید کنندگان پروفیل زد 

از آنجا که این محصول در بسیاری از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، تولیدکنندگان زیادی آن را تولید می‌کنند. اما، انتخاب تولید کننده معتبر که دارای محصولاتی مطابق بر استانداردهای تولید باشد از اهمیت بالایی برخوردار است. بهترین تولید کنندگان پروفیل زد شامل موارد زیر می‌شوند: 

• آتی فولاد دماوند
• پروفیل آسیا
• شرکت فولاد گستر حداد
• شرکت کیان فولاد حدید 
• شرکت پروفیل صابری

نکات مهم نصب پروفیل زد 

پروفیل زد (Z) به دلیل ویژگی‌هایی مانند سبکی، استحکام و قابلیت نصب آسان در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای نصب نیاز به تجهیزاتی مانند دستگاه برش، دریل، نردبان، جرثقیل، پیچ و مهره و متر و تراز است. باید توجه داشته باشید که نحوه نصب این محصول شبیه، به پروفیل‌های فلزی دیگر است اما نیاز به دقت بیشتری دارد. از مهم‌ترین نکاتی که باید رعایت کنید، عبارتند از: 

• پروفیل زد مناسب را به نیاز پروژه انتخاب کنید. ضخامت و نوع پروفیل زد با توجه به وزن و نوع سازه باید انتخاب شود. 
• پیش از نصب، پروفیل‌ها را از نظر وجود نقص‌های احتمالی بررسی کنید.
• فاصله استاندارد برای نصب پروفیل زد بین 50 تا 150 سانتی متر است که باید به آن دقت کافی داشته باشید. 
• در هنگام نصب در ارتفاعات از کمربند ایمنی، کلاه ایمنی و دستکش استفاده کنید.
• اطمینان حاصل کنید پروفیل‌ها از دو جهت عمودی و افقی کاملاً تراز باشند تا از بروز مشکلات در آینده جلوگیری شود.
• از اتصالات مناسب استفاده کنید. اتصالات باید با استفاده از ورق وصله یا اتصال پوششی به یکدیگر محکم شوند.

رعایت این اصول در هنگام نصب پروفیل زد، می‌تواند بر ایمنی و پایداری بیشتر سازه تاثیر گذار باشد. 

قیمت و عوامل مؤثر بر آن 

قیمت پروفیل زد تحت تاثیر عوامل مختلف، تغییر می‌کند که این تغییرات قیمتی می‌تواند بر برآورد هزینه‌های پروژه تاثیرگذار باشد. در ادامه، عوامل موثر بر قیمت پروفیل زد مورد بررسی قرار گرفته‌اند:

• ضخامت: مهم‌ترین عامل تاثیر گذار بر قیمت پرلین زد، ضخامت است. هر چه ضخامت پروفیل زد بیشتر باشد، وزن این محصول بیشتر می‌شود؛ در نتیجه قیمت نهایی پروفیل بیشتر می‌شود. 
• جنس ورق: از دیگر عوامل تاثیرگذار، جنس ورق استفاده شده در تولید است. اگر این محصول را با استفاده از ورق سیاه تولید کنند، قیمت پایین‌تری نسبت به استفاده از ورق‌های گالوانیزه دارد. 
• برند تولید کننده: برند تولید کننده نیز به طور مستقیم قیمت روز این محصول را تغییر می‌دهند. برندهای معتبر و شناخته شده، محصولاتی با کیفیت بالاتری ارائه می‌دهند، اما قیمت آن‌ها نیز بیشتر است.
• نوسانات بازار: از آنجا که قیمت مواد اولیه تحت تاثیر نوسانات بازار و نرخ ارز است، هر گونه تغییر و نوسان در بازار می‌تواند قیمت روز این محصول را تغییر دهد. 
• هزنیه حمل‌ونقل: اگر پروفیل Z در فاصله‌های طولانی حمل شود (مثلاً از چین یا اروپا به ایران)، هزینه حمل بر قیمت نهایی تاثیر خواهد داشت.

البته لازم به ذکر است که با وجود تمامی این عوامل تأثیرگذار بر قیمت پروفیل زد، قیمت این محصول در ایران همچنان نسبت به بسیاری از کشورها پایین‌تر است. برای دریافت اطلاعات دقیق و به‌روز درباره قیمت پروفیل زد، می‌توانید با کارشناسان مجرب آهن صد تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی بهره‌مند شوید.

قیمت پروفیل زد

برای مشتاهده قیمت روز پروفیل زد بر اساس وزن، ضخامت و برند تولید کننده، می‌توانید به صفحه قیمتی این محصول در آهن صد مراجعه کنید.

نحوه خرید پروفیل زد

برای خرید پروفیل زد، باید به برخی نکات مهم قبل و بعد خرید توجه کافی داشته باشید تا بتوانید محصولی با کیفیت، استاندارد و متناسب با نیازهای پروژه خریداری کنید. پیش از خرید، باید اطمینان حاصل کنید که پروفیل مورد نظر دارای استحکام کافی، ابعاد دقیق و پوشش مناسب باشد تا در برابر شرایط محیطی مقاوم بماند. همچنین، بررسی استانداردهای بین‌المللی مانند ASTM, DIN, EN, ISO اهمیت زیادی دارد، زیرا این استانداردها تضمین‌کننده کیفیت و دوام محصول هستند. نحوه نگهداری این محصول برای افزایش طول عمر و استحکام بیشتر نیز از اهمیت بالایی برخودار است. این نکات مهم در راهنمای خرید پروفیل زد به طور کامل مورد بررسی قرار گرفته اند.

نتیجه‌گیری 

پروفیل زد از پرمصرف ‌ترین نوع از پروفیل‌ها است که به دلیل استحکام، مقاومت، طول عمر و انعطاف پذیری که دارد، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. آشنایی با کاربردها، مزایا، معایب و استانداردهای تولید از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، توجه به تنوع در ضخامت، جنس و برند، می‌تواند بر استحکام و ایمنی پروژه تاثیر مثبتی داشته باشد. 

سوالات متداول پروفیل زد: