معرفی کامل ورق کرکره: نکات کاربردی جهت خرید و نصب آن در سازه

ورق کرکره، یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی به شمار می‌رود که استفاده از آن در صنایع ساختمان‌سازی کشور، مرسوم است. این محصول، پس از اجرای عملیات فرمینگ روی ورق گالوانیزه، با ویژگی‌های خاص و متفاوتی ساخته می‌شود. ظاهر ورق کرکره، طی مراحل فرم‌دهی دچار تغییراتی شده و استحکام آن نیز افزایش چشمگیری پیدا می‌کند؛ بطوری که ویژگی‌های ظاهری و ساختاری ورق کرکره، آن را به گزینه‌ای مناسب برای پوشش سقف یا بدنه سازه‌ها تبدیل کرده است. با توجه به کاربرد گسترده ورق کرکره، این مقاله از آهن صد با جزئیات کامل، انواع مختلف، کاربردها، مزیت‌ها و نکات لازم هنگام خرید آن را بررسی می‌کند.

ورق کرکره چیست؟

همانطور که گفته شد، ورق کرکره در حقیقت ورقی فرم داده‌شده‌، از جنس گالوانیزه است که به دلیل ناهمواری‌های موجود روی سطح خود، مقاومت بالایی در برابر خوردگی یا زنگ‌زدگی نشان می‌دهد. این ویژگی‌ها، در کنار استحکام فوق‌العاده بالای آن، ورق کرکره را برای استفاده در خانه‌های شیروانی یا سقف و دیوار ساختمان‌ها مناسب می‌سازد. همچنین میزان استفاده از ورق کرکره در ساخت و تقویت انواع سوله‌های صنعتی نیز، بسیار زیاد است؛ چرا که بدنه سوله‌ها اکثر اوقات در معرض آسیب‌های جدی قرار می‌گیرد و همواره نیازمند پوشش‌های محافظتی برای خود هستند.

چرا ورق را کرکره می‌کنند؟

از آنجا که ورق ساختمانی معمولاً روی سقف یا بخش‌های بیرونی سازه قرار می‌گیرد، سطح موج‌دار و شبیه به کرکره آن، مانع رکود آب یا رطوبت خواهد شد. علاوه بر این، وزن ورق‌ و ضخامت آن نیز پس از عملیات فرمینگ، کاهش می‌یابد؛ بطوری که برای بکارگیری در سازه‌های سبک و کوچک، گزینه مناسبی خواهد بود. از دیگر دلایل کرکره کردن ورق، افزایش استحکام آن است؛ چرا که برآمدگی‌های ایجاد شده در سطح آن، موجب کاهش آسیب‌پذیری و سستی ورق می‌شوند.

ورق کرکره گالوانیزه؛ ترکیبی از فرم و پوشش

اما دلیل اینکه از ورق گالوانیزه برای تولید ورق کرکره استفاده می‌شود، ویژگی‌های منحصر به فرد آن است. گالوانیزه، مقاوم‌ترین نوع ورق در برابر آسیب‌هایی مانند خوردگی و زنگ‌زدگی است؛ چرا که توسط لایه‌ای از عنصر روی، محافظت می‌شود. در واقع ترکیب پوشش گالوانیزه و برآمدگی‌های سطحی، ورق کرکره را به یک محصول با ویژگی‌های خاص و متمایز تبدیل کرده است.

ساختار و مشخصات فنی ورق کرکره

بطور کلی، ساختار و مشخصات فنی ورق کرکره، با دیگر ورق‌های فولادی تفاوت‌هایی دارد؛ چرا که نحوه تولید و کاربرد آن نیز تقریباً متفاوت است. این ورق، در کارخانه‌های مختلف، با عرض‌ ۱ و ۱/۲۵ متر قابل تولید است. قطر ورق کرکره، با توجه به ویژگی‌ها و ابعاد پروژه، بین ۰/۳ تا ۱ میلی‌متر متغیر خواهد بود، ولی پرفروش‌ترین ضخامت آن در بازار، معمولاً ۰/۵ میلی‌متر است. وزن کلی این ورق نیز، بطور تقریبی ۲ تا ۴ کیلوگرم در متر مربع است که بر اساس سفارش مشتریان تولید می‌شود.

انواع ورق کرکره گالوانیزه

به دلیل تنوع زیادی که در ساختار و کاربردهای ورق کرکره وجود دارد، این محصول را می‌توان از جنبه‌های گوناگون تقسیم‌بندی کرد. در ادامه، انواع ورق کرکره بر اساس شکل فرم‌دهی، نوع پوشش و کاربردهای مختلف، معرفی می‌شوند.

انواع ورق کرکره بر اساس فرم‌دهی:

ورق کرکره در مدل‌ها و طرح‌های متعدد قابل تولید است که هر کدام، از ویژگی‌های متفاوتی برخوردارند. بطور کلی، انواع روش‌های کرکره‌ در فرمینگ این ورق، عبارت‌اند از:

• ورق کرکره سینوسی: روی سطح این ورق، امواجی به شکل نیم‌دایره یا نمودارهای سینوسی وجود دارد که می‌توانند آب را به سرعت انتقال دهند. ورق کرکره سینوسی، ضخامت و وزن کمتری نسبت به سایر ورق های کرکره دارد؛ به همین دلیل، برای سقف‌ سازه‌ها معمولاً از این ورق استفاده می‌شود.
• ورق کرکره ذوزنقه‌ای: طرح روی این ورق، به شکل ذوزنقه‌‌های منظم و زاویه‌داری است که علاوه بر زیبایی، استحکام ورق را افزایش می‌دهند. از ورق کرکره ذوزنقه‌ای، بیشتر برای پوشش دیوار ساختمان‌ها استفاده می‌شود؛ چرا که سطح برجسته آن، به خوبی از ضربه و صدمات وارده به دیوار جلوگیری می کند.

• ورق کرکره طرح سفال: ورق طرح سفال، مخصوص پوشش سقف طراحی شده و علاوه بر زیبایی سازه، نقش عایق‌ و محافظ را نیز ایفا می‌کند. وزن سبک، مقاومت مکانیکی بالا و تنوع ظاهری(دوپله و سه پله)، موجب شده تا این ورق در بسیاری از منازل و ساختمان‌ها مورد استفاده قرار بگیرد.
• ورق کرکره شادولاین: این ورق، نسبت به ورق‌های سینوسی و ذوزنقه‌ای مقاوم‌تر بوده و ضخامت بیشتری دارد؛ به همین جهت استفاده از آن در پروژه‌های شهری مرسوم است.  ورق شادولاین را می‌توان خاص‌ترین نوع ورق کرکره دانست؛ چرا که فرآیند ساخت، نگه‌داری و نصب آن، در مقایسه با دیگر ورق‌ها متفاوت است و قیمت گران‌تری هم دارد.

انواع ورق کرکره بر اساس پوشش نهایی:

ورق‌های کرکره بطور کلی دارای سه نوع پوشش مختلف هستند که ویژگی‌ها و کاربردهای هر یک، متفاوت است:

• ورق کرکره گالوانیزه معمولی: این ورق، پرکاربردترین نوع ورق کرکره است و مقاومت بالایی در برابر حرارت و رطوبت دارد. زمانی که نام ورق کرکره برده می‌شود، منظور همین ورق است که بجز لایه گالوانیزه، پوشش دیگری ندارد. ظاهر ورق کرکره گالوانیزه، ساده است و معمولاً برای سوله‌های صنعتی که نیاز به زیبایی ندارند، استفاده می‌شود. 
• ورق کرکره گالوانیزه رنگی: ورق کرکره رنگی، ورق گالوانیزه‌ای است که پیش از عملیات فرمینگ، با رنگ های پودری یا الکترواستاتیک پوشش داده شده است. وجود این پوشش رنگی، از سطح ورق کرکره در برابر گرمای آفتاب، یخ‌زدگی و حتی ضربات محکم، تا حد زیادی محافظت می‌کند.
• ورق کرکره آلوزینک یا گالوالوم: این ورق کرکره، با پوشش ترکیبی از آلومینیوم و گالوانیزه، در برابر آسیب‌های بیرونی مقاومت فوق‌العاده‌ای نشان می‌دهد. وجود عنصر آلومینیوم، روی سطح این ورق، باعث افزایش قابل توجه عمر مفید آن می‌شود. لازم به ذکر است که تولید ورق کرکره آلوزینک پیچیدگی بیشتری دارد و معمولاً برای مصارف صنعتی خاص بکار گرفته می‌شود.

انواع ورق کرکره بر اساس کاربرد:

هرچه مقاومت ورق کرکره بیشتر باشد، برای کاربردهای سخت‌تر مناسب خواهد بود. در ادامه، انواع ورق کرکره بر اساس شیوه‌های مختلف کاربرد، معرفی می‌شوند تا قابلیت‌های هر کدام، مشخص شود.

• ورق کرکره سقف شیروانی: همه ورق‌های رنگی، گالوانیزه و آلوزینک، برای استفاده در سقف بناهای شیروانی مناسب هستند؛ زیرا در مواجه با آسیب‌هایی مانند حرارت، سرما، خوردگی و ضربه، مقاومت بالا از خود نشان می‌دهند.
• ورق کرکره حفاظ، حصار و دیوار پوش: برای محافظت از دیوار سازه‌ها، معمولاً ورق‌ کرکره‌های رنگی کاربرد بیشتری دارند؛ چون علاوه بر مقاومت و طول عمر بالا، در زیبایی سازه هم تأثیر زیادی می‌گذارند. اما برای حصارهای محافظتی، ورق کرکره معمولی به دلیل قیمت پایین، گزینه مناسب‌تری خواهد بود.
• ورق کرکره سوله: از جمله صنایعی که بیشترین کاربرد ورق کرکره را به خود اختصاص داده‌اند، سوله‌سازی است؛ استفاده از ورق کرکره‌های گالوانیزه و رنگی در سقف یا دیوار سوله‌های صنعتی، به حدی زیاد است که برخی افراد، آن‌ها را به نام ورق سوله می‌شناسند.

فرآیند تولید ورق کرکره گالوانیزه

علاوه بر ویژگی‌های خاص ورق کرکره، فرآیند تولید آن نیز با دیگر ورق‌ها متفاوت است؛ مراحل تولید این محصول، نیاز به رعایت برخی نکات دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

• آماده‌سازی ورق گالوانیزه: زمانی که ورق گالوانیزه تولید می‌شود، لازم است خنک‌کاری و تمیزکاری آن، با دقت انجام شود تا برای عملیات فرمینگ آماده باشد. همچنین مشخصات ورق مانند ضخامت، وزن و ابعاد آن نیز باید بررسی و توسط کارشناسان تأیید شود. در صورتی که نوع ورق، رنگی باشد حتماً باید تست رنگ انجام شود تا پوشش آن، در مراحل بعد آسیب نبیند.
• عملیات فرم‌دهی با قالب‌های مخصوص: ورق گالوانیزه، پس از آماده‌سازی اولیه، وارد دستگاه رول فرمینگ می‌شود تا مدل‌های مختلف را به خود بگیرد. در دستگاه فرمینگ ورق، انواع قالب‌ها شامل سینوسی، ذوزنقه‌ای و شادولاین وجود دارد که وظیفه شکل‌دهی رول ورق را بر عهده دارند. این دستگاه، تغییر شکل ورق‌های نازک را در حالت سرد و ورق‌های خیلی ضخیم را بصورت گرم(با افزایش دما) انجام می‌دهد.

• برش به طول دلخواه: در انتهای عملیات فرمینگ، یک دستگاه گیوتین قرار دارد که ورق کرکره شده را در طول و عرض مشخص و دلخواه، برش می‌دهد. نحوه برش ورق کرکره با توجه به ضخامت و نوع آن (ذوزنقه‌ای یا سینوسی)، متفاوت خواهد بود.
• بسته‌بندی و آماده‌سازی برای ارسال: در نهایت، ورق‌های کرکره وارد قسمت آماده‌سازی محصول شده و با بست‌های کمربندی یا کارتن‌های مقاوم، بسته‌بندی می‌شوند. این روش بسته‌بندی، به دلیل وجود برآمدگی‌ها و حساس بودن سطح ورق کرکره، انجام ‌می‌شود.

ویژگی‌ها و مزایای ورق کرکره

مهم‌ترین شاخصه ورق کرکره، مقاومت بالای آن در برابر مخرب‌هایی مثل رطوبت، باد، برف، باران و حتی آفتاب است. این ورق، نسبت به سایر محصولات مشابه، وزن کمتر اما استحکام بیشتری دارد. ورق کرکره به دلیل نصب آسان و قیمت مقرون به صرفه، معمولاً انتخاب اول مجریان پروژه‌های ساختمانی و سوله‌سازان است. از دیگر مزیت‌های این ورق، میتوان به زیبایی و تنوع رنگ آن اشاره کرد که برای ساختمان، ظاهری خاص و جذاب ایجاد می‌کند؛ به همین دلیل، عمده خریداران این ورق، کسانی هستند که علاوه بر استحکام سازه، زیبایی آن نیز برایشان اهمیت دارد.

کاربرد ورق کرکره

با توجه به ویژگی‌ها و مزیت‌های ورق کرکره، تقاضا برای استفاده از این ورق بسیار زیاد است. برای مثال کسانی که درحال ساخت سوله یا گلخانه هستند، می‌دانند که سازه آن‌ها همیشه در معرض آسیب‌های بیرونی قرار دارد؛ در نتیجه، از ورق کرکره برای محافظت سقف و پوشش دیواره‌ها استفاده می‌کنند. پیمانکاران شهری و صنعتگران دیگر نیز، برای حصارکشی و نرده‌کشی محل پروژه خود، از ورق کرکره به دلیل مقاومت بالا و طول عمر زیاد آن استفاده می‌کنند. بخش دیگر خریداران ورق کرکره، مصرف‌کنندگان خانگی هستند که گاهاً برای سقف پارکینگ یا موارد جزئی مثل ایوان و پشت بام خانه، از این ورق استفاده می کنند. همچنین این ورق برای پوشش‌های موقت یا فضاهای پیش‌ساخته مانند غرفه‌های نمایشگاهی نیز گزینه مناسبی است؛ چرا که علی‌رغم محافظت قوی، هزینه خرید و نصب آن به صرفه است.

تولید ورق کرکره: در کارخانه یا انبار؟

ورق کرکره، معمولاً توسط کارخانجات بزرگ تولید نمی‌شود، زیرا فرآیندی متفاوت از تولید ورق‌های فولادی دارد و فرمینگ آن، به مثابه خدمات جانبی آهن تلقی می‌شود. معمولاً انبارها یا کارگاه‌هایی که دستگاه فرمینگ پیشرفته دارند، قادر به تولید این محصول، با استفاده از ورق‌های فولادی هستند. یکی از تولیدکنندگان شناخته‌شده ورق کرکره در ایران، کارخانه آتی فولاد است؛ این کارخانه، ورق‌های باکیفیت برندهای معتبر از قبیل تاراز، دشتستان، روی‌اندود و هفت الماس را تهیه و به کمک تجهیزات به‌روز و پیشرفته خود، انواع ورق کرکره را تولید می‌کند.

بررسی بازار و قیمت‌ ورق کرکره

با توجه به تنوع بالای ورق کرکره و تقاضای زیادی که در صنایع مختلف برای آن وجود دارد، قیمت این محصول، همواره به عوامل مختلفی وابسته است. هنگام خرید ورق کرکره گالوانیزه، پارامترهایی مثل ابعاد و ضخامت، نوع فرم، برند تولیدی و رنگی یا ساده بودن پوشش ورق، روی قیمت‌گذاری آن تأثیر می‌گذارند. علاوه بر همه این‌ها، نوسانات بازار آهن نیز نقش زیادی در افزایش یا کاهش قیمت‌های این محصول خواهد داشت. برای اطلاع از نرخ‌های لحظه‌ای و قیمت‌ ورق کرکره در بازه‌های زمانی مختلف، می‌توانید به سایت‌های رسمی و معتبری مانند آهن صد مراجعه کنید.

نحوه خرید ورق کرکره گالوانیزه

در صورتی که قصد خرید ورق کرکره را دارید، توصیه می‌شود مواردی نظیر ضخامت، گارانتی، اصالت برند و قیمت واقعی محصول انتخاب شده را با دقت بررسی کنید. ورق کرکره گالوانیزه را می‌توان بصورت حضوری از فروشندگان یا انبارهای شناخته‌شده، مانند آراد برش تهیه کرد. خرید این محصول بصورت حضوری، احتمالاً مزیت‌های زیادی خواهد داشت؛ به عنوان مثال، امکان بررسی کیفیت ورق از نزدیک وجود دارد؛ یا می‌توان از فروشنده اطمینان کرد و در صورت نیاز، کالا را عودت یا تعویض نمود. اما یکی از روش‌های آسان و مطمئن برای تهیه ورق کرکره، خرید اینترنتی از فروشگاه‌ها و بازرگانی‌های معتبر مانند آهن صد است. این مجموعه، هم فرآیند خرید و تحویل به مشتری را آسان کرده و هم محصولات خود را با قیمت‌های پایین‌تر از بازار عرضه می کند. 

نکات نصب و نگهداری ورق کرکره

خریداران و مصرف‌کنندگان ورق کرکره، باید حین استفاده از این محصول، نکات مهمی را مورد توجه قرار دهند تا در عملکرد ورق، خللی ایجاد نشود. برای مثال، هنگام نصب این محصول باید تناسب ورق را با محل قرارگیری آن بسنجید تا دقیقا مناسب آن مکان باشد. اگر ورق را روی سقف قرار می‌دهید، شیب سقف را اندازه گیری کنید تا کرکره‌های ورق، به خوبی جای‌گذاری شود. برای پوشش بدنه ساختمان هم می‌توانید از سیمان یا چسب‌های مخصوص ورق استفاده کنید. در صورتی که قصد نگه‌داری از ورق کرکره را دارید، توصیه می‌شود آن را در جایی خشک و به دور از آسیب گرما یا رطوبت قرار دهید تا کیفیت آن حفظ شود.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

ورق کرکره گالوانیزه، یکی از ورق‌های کاربردی و مورد نیاز صنایع است که استفاده از آن مزیت‌های فراوانی به همراه دارد. این ورق، توانایی محافظت از سقف یا دیوار سازه‌ها، در برابر گرما، رطوبت، زنگ‌زدگی و خوردگی را دارد. ورق کرکره، از طریق عملیات فرمینگ ورق گالوانیزه تولید می‌شود و طرح‌های مختلف روی سطح آن، مقاومت و طول عمر این محصول را بالا می‌برد. همچنین وزن سبک و قیمت مناسب، این ورق را به اولین انتخاب ساختمان‌سازان برای پوشش سقف و دیوار سازه‌های خود تبدیل کرده است. خریداران ورق کرکره، باید هنگام تهیه و استفاده از این محصول، نکات مهمی نظیر قیمت،  برند تولیدی، ضخامت و هماهنگی آن با پروژه را مورد توجه قرار دهند.

سؤالات متداول درباره ورق کرکره: