ورق روغنی: آشنایی با نحوه تولید، کاربردها و انواع ورق روغنی
-
دسته بندی
-
تاریخ انتشار۱۴۰۳/۱۱/۲۵
-
تاریخ بروزرسانی۱۴۰۳/۱۲/۱۶
-
بازدید400
-
دیدگاه ها0 دیدگاه
ورق روغنی یا ورق نورد سرد، یکی از ورق‌های فولادی با پوشش روغن هستند که به روش نورد سرد تولید می‌شوند. این ورق‌ها به دلیل شکل ظاهری و پوشش روغنی که دارند، با نام ورق روغنی شناخته می‌شوند. همچنین، این محصول از سطحی براق و شفاف، خواص مکانیکی خاص و ویژگی‌های منحصر به فردی برخوردار است که آن را برای بسیاری از صنایع از جمله خودرو سازی، ساختمان سازی و لوازم خانگی مورد مناسب می‌سازد. به علاوه، به عنوان ماده اولیه برای برخی از محصولات فولادی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مقاله از آهن صد، انواع ورق روغنی، کاربردها، ویژگی‌ها، مزایا و فرآیند تولید محصول به طور کامل بررسی می‌شوند.
ورق روغنی چیست؟
به نوعی از ورق‌های فولادی که دارای پوششی از روغن هستند و سطحی صاف و ساختاری دقیق و ظریف دارند، ورق روغنی می‌گویند. این ورق‌ها تحت فرآیند نورد سرد با لایه‌ای از روغن پوشانده می‌شوند و در برابر خوردگی و رطوبت، مقاومت بالایی دارند. این محصول فولادی در انواع مختلفی تولید می‌شود که هر یک از ویژگی‌های خاص و ضخامت‌های متفاوتی تشکیل شده‌اند. خواص مکانیکی و قابلیت انعطاف‌پذیری بالای این ورق‌ها گزینه مناسب و ایده‌آل برای بسیاری از صنایع محسوب می‌شوند. همچنین، به دلیل شکل ظاهر، ویژگی‌ها و فرآیند تولید از کیفیت بیشتری نسبت به سایر ورق‌ها برخوردار هستند.
ویژگی‌ها و مزایای ورق روغنی
همانطور که گفته شد، این ورق‌ها از ویژگی‌های زیادی برخوردار هستند که آنها را نسبت به سایر ورق‌ها متمایز می‌کند. از جمله ویژگی‌ها و مزایای ورق روغنی عبارتند از:
- سطح صاف و براق: از بارزترین ویژگی‌های ورق‌های روغنی،سطح صاف و براق آنها است که زیبایی خاصی را در صنایع مختلف به وجود می‌آورند.
- دقت ابعادی بالا: ورق روغنی به دلیل فرآیند نورد سرد و کنترل دقیق دما و فشار، دارای ابعاد دقیق و یکنواختی است که این ویژگی در قطعاتی که نیاز به حساسیت و ابعاد مشخصی دارند، اهمیت زیادی دارد.
- استحکام و مقاومت مناسب: لایه روغنی، این ورق‌ها را در برابر رطوبت، خوردگی، فرسایش و زنگ‌زدگی از مقاومت و استحکام مناسبی برخوردار هستند.
- قابلیت فرم‌پذیری بالا: ورق‌های روغنی، قابلیت فرم‌پذیری و تغییر شکل بالایی دارند که برای ساخت قطعاتی مانند کشش عمیق، خمکاری و پانچ نیاز دارند مناسب هستند.
انواع ورق روغنی
ورق نورد سرد در انواع مختلفی تولید می‌شود که هر یک کاربردها و تفاوت‌های خاص خود را دارند. انواع ورق روغنی بر اساس استانداردها تقسیم بندی می‌شوند که عبارتند از:
- ورق روغنی معمولی ST12: از پرکاربردترین ورق‌های روغنی، ST12 است که از استحکام، مقاومت و پایداری بالا تولید شده است و نسبت به سایر ورق‌های روغنی از قابلیت شکل پذیری و خمش نسبتا بالایی برخوردار است.
- ورق روغنی نیمه کششی ST13: ورق روغنی نیمه کششی ST13 از انعطفاف‌پذیری و قابلیت کشش بالاتری نسبت به ST12 برخوردار است و برای ساخت قطعاتی که نیاز به خمکاری زیادی دارند، کاربرد فراوانی دارند. به طور کلی، این نوع از ورق‌های روغنی قابلیت تا 90 درجه قابلیت خم شدن را دارند.
- ورق روغنی فوق کششی ST14: بیشترین میزان کشش و انعطاف‌پذیری میان ورق‌های روغنی برای ST14 است. این ورق‌ها بیشترین مصرف را در صنعت خودروسازی که نیاز به فرم‌دهی بسیار زیادی دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- ورق روغنی لعاب پذیری EK2: نوعی دیگر از ورق‌های فولادی که لعاب‌پذیرب بالایی دارند، EK2 است. همچنین، قامت بالا در برابر حرارت، قابلیت چسبندگی خوب سطح ورق و سطح کاملا صاف از مهم‌ترین ویژگی‌های این ورق است.
- ورق روغنی ضد سایش QSTE: این نوع از ورق‌های روغنی، در برابر سایش و ضربه از مقاومت بالایی برخوردار هستند و برای صنایعی که نیاز به قابلیت جوشکاری زیادی دارند، بسیار مناسب هستند.
همه این ورق‌ها باید بر اساس استانداردها تولید شوند تا از کیفیت بالایی برخوردار باشند. همچنین، بر اساس نیاز پروژه باید بهترین نوع از این ورق‌ها را انتخاب کنید.
فرآیند تولید ورق روغنی
ورق روغنی از طریق فرآیند نورد سرد در دمای پایین، با دقت بالا تولید می‌شود که این روش کیفیت و استحکام این محصول را افزایش می‌دهد. تولید ورق روغنی به ترتیب زیر انجام می‌شود:
- انتخاب مواد اولیه: مواد اولیه برای تولید ورق روغنی، ورق سیاه و ورق‌های نورد گرم است که باید با ضخامت مناسب تهیه شود. مواد اولیه باید از کیفیت و مرغوبیت زیادی برخوردار باشد.
- اسیدشویی: پس از تهیه مواد اولیه، ورق‌های نورد گرم را در حمام اسیدی قرار داده می‌شوند تا زنگ‌زدگی، اکسیدها و آلودگی‌های سطحی آنها پاک شود.
- فرآیند نورد سرد: در این مرحله، ورق‌های اسید شویی شده، وارد غلطک‌های نورد سرد می‌شوند و ضخامت آنها کاهش پیدا می‌کند تا سطح آنها صاف و یکنواخت شود. این فرآیند در دمای پایین انجام می‌شود.
- عملیات آنیلینگ(Annealing): پس از فرآیند نورد سرد، ورق‌های سرد شده در کوره‌های آنیلینگ قرار می‌گیرند تا انعطاف‌پذیری و قابلیت فرم‌پذیری آن افزایش یابد. سپس، در دمای مناسب به آرامی خنک می‌شوند.
- روغن کاری: ورق‌های خنک شده، با لایه از روغن پوشانده می‌شوند تا در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی مقاوم شود.
- برش و بسته بندی: در نهایت، ورق‌ها بر اساس ابعاد و اندازه‌های مشخص برش داده می‌شوند و بسته می‌شوند.
کارخانجات تولید کننده ورق روغنی در ایران
در ایران، چندین کارخانه محدود مشغول به تولید ورق روغنی هستند که هر کدام با استفاده از فناوری‌های مدرن و استانداردهای بین‌المللی این ورق‌ها را تولید می‌کنند. بهترین کارخانه های تولید کننده ورق روغنی عبارتند از:
- ورق روغنی فولاد مبارکه
- ورق روغنی فولاد هفت الماس
- ورق روغنی فولاد غرب آسیا
کاربردهای ورق روغنی
همانطور که اشاره شد، ورق‌های نورد سرد به دلیل ویژگی‌های زیادی همچون استحکام بالا، سطح صاف و براق، قابلیت فرم‌پذری و جوشکاری بالا، کاربردهای گسترده‌ای در بسیاری از صنایع دارند. مهم‌ترین کاربردهای ورق روغنی شامل موارد زیر می‌شوند.
- صنایع خودروسازی: این محصول فولادی به دلیل استحکام و فرم‌پذیری بالا در صنعت خودروسازی برای ساخت قطعات بدنه خودرو، درب‌ها، سقف، شاسی، قطعات تزئینی و فریم‌های داخلی خودرو مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- تولید لوازم خانگی: از دیگر کاربردهای ورق‌های روغنی، در تولید لوازم خانگی است. از این ورق‌ها به دلیل داشتن سطحی صاف و شفاف و مقاومت بالا در برابر ضربه برای ساخت یخچال، اجاق‌گاز، ماشین لباسشویی، ماکروویو، هود آشپزخانه و سایر وسایل خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- صنعت ساختمان و دکوراسیون: در صنعت ساختمان‌سازی و دکوراسیون داخلی برای ساخت سقف‌های کاذب، درب‌های فلزی، پنل‌های دیواری و طراحی داخلی ساختمان‌ها، از ورق‌های نورد سرد به دلیل ظاهر زیبا، قابلیت فرم‌پذیری و رنگ‌پذیری بکار می‌رود.
- صنایع فلزی و ساخت قطعات: صنایع فلزی و ساخت قطعات از دیگر کاربردهای این ورق‌ها هستند. از ورق‌های روغنی به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی و رطوبت برای ساخت قطعات فلزی صنعتی، قفسه‌های فلزی، کابینت‌های اداری، تجهیزات الکتریکی و تابلوهای برق استفاده می‌شود.
تفاوت ورق روغنی و ورق سیاه
ورق روغنی و ورق سیاه هر دو از پرکاربردترین ورق‌ها در صنعت فولاد هستند که با یکدیگر تفاوت‌های ساختاری، ظاهری و کاربردی دارند که هر یک برای کاربرد خاصی مناسب هستند. مهم‌ترین کاربردهای ورق روغنی و ورق سیاه در جدول زیر لیست شده‌اند.
| تفاوت‌ها | ورق سیاه | ورق روغنی |
|---|---|---|
| فرآیند تولید | نورد گرم | نورد سرد |
| ظاهر ورق | کدر و خشن | صاف، صیقلی و براق |
| کاربردها | سوله سازی، ساختمان‌سازی، کشتی سازی و اسکلت فلزی | لوازم خانگی، خودروسازی، قطعات فلزی |
| استحکام | بالا | نسبتا خوب |
| ضخامت‌ها | ضخامت از 1 تا 100 میلی‌متر | ضخامت از 0.3 تا 3 میلی‌متر |
| مقاومت در برابر خوردگی | مقاومت پایین | مقاومت بالا |
نحوه خرید و قیمت‌گذاری ورق روغنی
فاکتورهای زیادی بر قیمت این ورق تاثیرگذار هستند که بر اساس آنها می‌توان قیمت نهایی این محصول را تعیین کرد. مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق روغنی عبارتند از:
- کیفیت ورق روغنی: ورق‌های روغنی باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند تا استحکام و پایداری بالایی داشته باشند. هر چه کیفیت و پوشش روغنی ورق روغنی بیشتر باشد، قیمت بیشتری دارد.
- برند تولید کننده: از دیگر موارد تاثیرگذار بر قیمت ورق روغنی، برند تولید کننده است. کارخانه‌هایی که از تجهیزات پیشرفته‌تری استفاده می‌کند، محصولاتی با قیمت بیشتری ارائه می‌دهد.
- ضخامت و ابعاد: ورق روغنی با ضخامت‌های متفاوت و حالت رول و شیت تولید می‌شوند که هر یک بر قیمت نهایی می‌توانند تاثیرگذار باشند.
- قیمت نرخ ارز: نرخ ارز نیز از دیگر موارد تاثیر گذار در قیمت ورق روغنی است. افزایش و کاهش نرخ ارز می‌تواند قیمت این محصول را افزایش یا کاهش دهد.
ورق روغنی را می‌توانید از سه روش خرید مستقیم از کارخانه، خرید از بازار و نمایندگی‌ها استفاده کنید. برای خرید‌های عمده که نیاز به تناژ بالایی از روق‌های روغنی است، بهترین روش خرید مستقیم از کارخانه‌ها است. اما، برای پروژه‌های کوچک خرید از نمایندگی‌های فروش مانند آهن صد که از تنوع محصولی بالایی برخوردار هستند، بهترین روش است. با توجه به نیاز پروژه بهترین روش را انتخاب کنید.
روش‌های نگهداری و افزایش طول عمر ورق روغنی
برای افزایش طول عمر، جلوگیری از آسیب و استفاده بهینه از این محصول باید با روش اصولی از این محصول نگهداری کنید. مهم‌ترین نکات نگهداری ورق روغنی، عبارتند از:
- برای افزایش مقاومت ورق در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، سطح ورق را با لایه‌ای از روغن‌های مخصوص پوشش دهید.
- اگر برای مدت طولانی این محصولات را در انبار نگهداری می‌کنید، ورق را با پوشش‌های پلاستیکی، کاغذهای ضد رطوبت یا کاورهای مخصوص بپوشانید تا از آسیب‌ها جلوگیری کنید.
- در انبارها ورق‌ها را به صورت افقی روی هم بچینید تا از اصطکاک و آسیب جلوگیری شود.
- در زمان حمل‌ونقل، ورق‌ها باید بر روی پالت‌ها قرار بگیرند و با تسمه‌های محکم بسته شوند تا از از تکان خوردن و ضربه‌دیدگی جلوگیری شود.
با رعایت این اصول این ورق‌ها را می‌توایند برای طولانی مدت نگهداری کنید.
نتیجه‌گیری
ورق‌های روغنی با داشتن سطحی صاف و صیقلی در صنایع زیادی از جمله خودروسازی، لوازم خانگی، دکوراسیون داخلی و قطعات فلزی صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ورق‌ها دارای مقاومت و استحکام بالا، قابلیت فرم‌پذیری و شکل‌پذیری خوبی هستند که در انواع مختلفی تولید می‌شوند. برای افزایش طول عمر این محصولات، رعایت برخی نکات از اهمیت بالایی برخوردار هستند.
سوالات متداول ورق روغنی:
