عوامل موثر بر قیمت آهن در بازار ایران: بررسی دقیق نوسانات و تاثیرات

قیمت آهن یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده بودجه‌بندی پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و عمرانی است. این محصول پرکاربرد، به عنوان اساسی‌ترین مواد اولیه در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، مقاطع فولادی، ماشین‌آلات، زیرساخت‌های عمرانی و حتی صنایع کوچک، محسوب می‌شود و تاثیر مستقیمی بر هزینه‌های تولید دارد. همچنین، قیمت آهن تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله نوسانات بازار، نرخ ارز، قیمت مواد اولیه، شرایط بازار جهانی و عوامل سیاسی و اجتماعی قرار دارد. شناخت این عوامل فعالان در صنعت فولاد ضروری است. در این مقاله از آهن صد، عوامل موثر بر قیمت آهن در بازار فولاد ایران به طور کامل بررسی می‌شوند تا خریداران بتوانند بهترین تصمیم را برای پروژه‌های خود بگیرند. 

شناخت بازار آهن در ایران و جهان

بازار آهن در ایران تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی قرار دارد. به عبارت دیگر، هرگونه تغییر در عرضه و تقاضای جهانی، سیاست‌های تجاری یا شرایط اقتصادی داخلی می‌تواند قیمت آهن آلات را تغییر دهد. ایران با داشتن ذخایر غنی سنگ‌آهن، نیروی انسانی متخصص و ظرفیت‌های تولیدی بزرگ، یکی از برترین تولیدکنندگان آهن آلات است. با این حال، برخی از مواد اولیه مانند قراضه آهن، فروآلیاژها و الکترود گرافیتی از طریق واردات تامین می‌شوند که با وجود تحریم‌ها با مشکلاتی رو‌به‌رو هستند. همچنین، توسعه پروژه‌های عمرانی، صنعتی و زیرساختی، میزان تقاضا برای آهن و فولاد را افزایش داده و قیمت آهن را تغییر می‌دهد. 

از سوی دیگر، بازار جهانی آهن تحت تاثیر کشورهای بزرگ همچون چین، هند، روسیه و اتحادیه اروپا قرار دارد که نقش   تعیین‌کننده‌ای در قیمت‌های جهانی ایفا می‌کنند. نوسانات قیمت جهانی آهن و فولاد در این کشورها مستقیما بر بازار داخلی ایران تاثیرگذار است، زیرا بسیاری از مواد اولیه مورد استفاده در صنعت فولاد کشور، از بازارهای بین‌المللی تامین می‌شوند.

عوامل کلیدی موثر بر قیمت آهن در بازار ایران

همان‌طور که گفته شد، قیمت آهن در بازار ایران به طور مستقیم و غیر مستقیم  تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند شرایط اقتصادی، تولیدی، فصلی و سیاسی  قرار می‌گیرد. شناخت این عوامل به خریداران و فعالان این بازار کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری بهتری برای خرید آهن آلات داشته باشند. در ادامه، مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت آهن آلات بررسی شده است. 

1.عوامل اقتصادی موثر بر قیمت آهن آلات

نرخ ارز، تورم و نقدینگی در بازار، از مهم‌ترین عوامل اقتصادی هستند که به‌طور مستقیم بر قیمت آهن تاثیر می‌گذارند. بسیاری از مواد اولیه و تجهیزات صنعتی از طریق واردات تامین می‌شوند، بنابراین نرخ ارز می‌تواند تاثیر مستقیمی بر قیمت گذاری داخلی داشته باشد. هرگونه افزایش یا کاهش قیمت دلار، موجب تغییر در قیمت مواد اولیه و تجهیزات صنعتی شده و در نتیجه، قیمت آهن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

از سوی دیگر، نرخ تورم در ایران رو به افزایش است و بر هزینه تولید، قیمت انرژی، حمل‌ونقل و نیروی کار تاثیر مستقیمی دارد. این افزایش هزینه‌ها به‌طور مستقیم قیمت آهن را تغییر می‌دهد. علاوه بر این، تغییرات در میزان نقدینگی در بازار نیز از دیگر عوامل اقتصادی موثر بر قیمت آهن آلات است. در دوره‌هایی که میزان نقدینگی افزایش می‌یابد، معمولا قیمت‌ها نیز رشد می‌کنند. در حالی که در شرایط رکود اقتصادی، کاهش نقدینگی می‌تواند منجر به افت قیمت‌ها شود. 

2.عوامل بین‌المللی موثر بر قیمت آهن و فولاد

از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت آهن و فولاد، عوامل بین‌المللی مانند قیمت جهانی مواد اولیه، بازارهای جهانی و تحریم‌های اقتصادی هستند. سنگ آهن، نیکل، کروم، قراضه و کک متالورژی از مهم‌ترین مواد اولیه در تولید فولاد و آهن هستند. نوسانات قیمت این مواد می‌تواند در بازارهای داخلی تاثیرگذار باشد و قیمت محصولات فولادی را افزایش دهد. همچنین، بررسی شاخص‌های بازارهای جهانی و تغییرات قیمت فولاد که ناشی از سیاست‌های تجاری، تعرفه‌های گمرکی و میزان تولید و تقاضای جهانی هستند، بر قیمت بازارهای داخلی تاثیرگذار است. علاوه بر این، تحریم‌های اقتصادی در زمینه واردات مواد اولیه و صادرات محصولات فولادی، نیز منجر به افزایش هزینه‌های تامین و قیمت آهن در بازار می‌شود.

3.عوامل مرتبط با عرضه و تولید موثر بر قیمت آهن آلات

میزان عرضه و تولید موثر نیز از دیگر عوامل اصلی تاثیرگذار بر قیمت آهن آلات است. میزان تولید در کارخانه‌های بزرگ مانند فولاد مبارکه، ذوب‌آهن و دیگر تولیدکنندگان، تاثیر مستقیمی بر کنترل عرضه و قیمت دارد. اگر میزان تولید محصولات فولادی افزایش یابد، عرضه این محصولات بیشتر شده و قیمت آهن و فولاد کاهش می‌یابد. 

از سوی دیگر، هزینه‌های تولید نیز می‌توانند بر تولیدات و عرضه تاثیرگذار باشند. افزایش هزینه انرژی، نیروی کار و مواد اولیه، تاثیر مستقیمی بر قیمت نهایی آهن دارد. همچنین، ظرفیت کارخانه‌ها و مشکلات تولیدی بر قیمت نهایی آهن تاثیرگذار هستند. قطعی برق و گاز در فصول سرد سال و مشکلات تامین مواد اولیه، تولید فولاد را کاهش می‌دهد و باعث افزایش قیمت ناشی از کاهش عرضه می‌شود. 

4.عوامل فصلی و منطقه‌ای موثر بر قیمت روز آهن

در نیمه اول سال، به دلیل افزایش پروژه‌های عمرانی، ساختمانی و زیرساختی، میزان تقاضا برای آهن‌آلات (خصوصا میلگرد، تیرآهن و ورق) بیشتر می‌شود، در حالی که در نیمه دوم سال میزان تقاضا کاهش می یابد. افزایش و کاهش تقاضای فصلی منجر به تغییر در قیمت آهن می‌شود. 

5.عوامل سیاسی و اجتماعی موثر بر قیمت آهن

تصمیمات دولت، سیاست‌گذاری‌های کلان، بحران‌های سیاسی و جنگ‌های منطقه‌ای، از آخرین عوامل تاثیرگذار بر قیمت آهن هستند. تعرفه‌های گمرکی، سهمیه‌بندی‌ها و قوانین صادراتی از تصمیمات و سیاست‌های دولت هستند که به‌طور مستقیم قیمت نهایی آهن آلات را تغییر می‌دهند؛ به‌طوری که افزایش تعرفه واردات موجب کاهش عرضه و افزایش قیمت می‌شود. همچنین، بی‌ثباتی سیاسی و تنش‌های منطقه‌ای نیز زنجیره تامین را مختل کرده و باعث افزایش قیمت آهن می‌شوند.

قیمت روز آهن آلات

از آنجا که قیمت روز آهن تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار می‌گیرد، آگاهی از قیمت آن از اهمیت بالایی برخودار است. برای اطلاع از قیمت روز انواع محصولات فولادی می‌توانید به آهن صد مراجعه کنید.

نقش بورس کالا در قیمت‌گذاری آهن در بازار فولاد

علاوه بر عواملی که گفته شد، بازار بورس کالا نیز می‌تواند در قیمت گذاری آهن در بازار فولاد نقش مهمی را ایفا کند. این بازار به عنوان یک مرجع رسمی و معتبر برای عرضه محصولات فولادی مانند میلگرد، ورق فولادی و شمش، در ایران است که به‌طور مستقیم بر شفاف‌سازی قیمت‌ها اثر دارد. به‌طور معمول، تولیدکنندگان محصولات خود را از طریق بورس عرضه می‌کنند و بر اساس میزان عرضه و تقاضا قیمت‌ها تعیین می‌شوند. معمولا، قیمت‌های ارائه شده در این بازار به عنوان یک شاخص برای تعیین قیمت در بازار آزاد عمل می‌کنند. هر گونه افزایش و کاهش در قیمت کالا در بورس، قیمت در بازار آزاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

تحلیل قیمت آهن در بازه‌های زمانی مختلف

در سال‌های اخیر، قیمت آهن تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند نرخ ارز، شرایط اقتصادی، تورم، قیمت مواد اولیه و سایر موارد قرار گرفته و نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. این نوسانات تاثیر بسزایی بر روند قیمتی محصولات فولادی مانند میلگرد، تیرآهن و ورق فولادی داشته و بررسی آن‌ها می‌تواند به تصمیم‌گیری بهتر کمک کند.

در سال 1401، قیمت محصولات فولادی روند افزایشی را تجربه کردند. به عنوان مثال، قیمت میلگرد 14 ذوب آهن اصفهان در این سال به دلیل تحریم‌ها و مشکلات تامین مواد اولیه از 16,420 تومان شروع شده و به 24,770 تومان رسید که رشدی حدود 50 درصدی را نشان می‌دهد. در سال 1402، تغییرات قیمتی نسبتا محدود مشاهده شد؛ در ابتدای سال به دلایلی مانند کاهش نرخ ارز، قیمت‌ها کمی کاهش یافتند، اما در پایان سال محصولات فولادی روند افزایشی را از خود نشان دادند. سال 1403 نیز به دلیل تحریم‌های اقتصادی، نوسانات نرخ ارز، تعرفه‌های گمرکی و افزایش قیمت مواد اولیه، شاهد روند صعودی در قیمت تمامی محصولات فولادی از جمله میلگرد، ورق سیاه و تیرآهن بود.

در سال 1404، با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، در صورت افزایش تحریم‌ها، نرخ ارز و تنش‌های سیاسی، احتمال ادامه روند افزایشی قیمت‌ها وجود دارد؛ اما در صورت ثبات نرخ ارز و کاهش تنش‌های سیاسی، امکان ثبات نسبی قیمت‌ها نیز میسر می‌شود.

نکات مهم برای خریداران آهن

از آنجا که قیمت آهن دچار نوسانات شدیدی می‌شود، برای داشتن خریدی مقرون به صرفه و مدیریت هزینه‌ها نیاز است تا به برخی نکات مهم توجه کافی داشته باشید. این نکات عبارتند از: 

• بهترین زمان برای خرید آهن: اولین نکته، انتخاب بهترین زمان برای خرید آهن است. قیمت آهن به‌ شدت تحت تاثیر عرضه و تقاضای فصلی قرار دارد. در نیمه دوم سال، با کاهش فعالیت‌های عمرانی و ساختمانی، تقاضا برای آهن کاهش یافته و قیمت آن افت می‌کند. این شرایط معمولا بهترین فرصت برای خرید آهن محسوب می‌شود. علاوه بر این، دوره‌های رکود اقتصادی و ثبات نرخ ارز نیز زمان مناسبی برای خرید محصولات فولادی است، زیرا در این شرایط، نوسانات قیمتی کمتر بوده و امکان خرید با قیمت‌های مناسب‌تر فراهم می‌شود.

مطلب مرتبط زمان مطالعه 8

بهترین زمان خرید آهن آلات

با توجه به اینکه قیمت آهن، تاثیر زیادی بر هزینه‌های پروژه‌های عمرانی و ساختمانی دارد، انتخاب بهترین زمان خرید انواع آهن آلات از اهمیت بالایی برخودار است. برای داشتن انتخابی مطمئن، مقاله بهترین زمان خرید آهن را مطالعه کنید.

• خرید آهن از بورس یا بازار آزاد: بسته به نوع پروژه و میزان نیاز به آهن، باید بین خرید از بازار آزاد و بورس کالا تصمیم‌گیری شود. در صورتی که به تناژ بالایی از محصولات فولادی نیاز دارید، خرید از بورس کالا گزینه بهتری است؛ زیرا قیمت‌ها شفاف‌تر بوده و امکان خرید با نرخ مناسب‌تری فراهم می‌شود. با این حال، توجه داشته باشید که برای خرید از بورس، داشتن کد بورسی الزامی است و همه افراد امکان خرید مستقیم از این بازار را ندارند. در مقابل، اگر میزان خرید شما کم باشد، بهترین گزینه تهیه محصولات فولادی از بازار آزاد است، زیرا فرآیند خرید آسان‌تر بوده و بدون نیاز به کد بورسی انجام می‌شود.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

قیمت آهن و فولاد تحت تاثیر عوامل مختلف مانند اقتصادی، نرخ ارز، تحریم، تورم اقتصادی و فصلی قرار دارد. شناخت و بررسی دقیق این عوامل، به تصمیم‌گیری و مدیریت بهتر هزینه‌های خریداران کمک می‌کند و از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، بررسی دقیق بازار و انتخاب بهترین زمان خرید به خریداران کمک می‌کند تا از نوسانات این بازار به نفع خود استفاده کنند و هزینه‌های پروژه را کاهش دهند. 

سوالات متداول عوامل موثر بر قیمت آهن: