لوله گاز توکار چیست؟

لوله‌های گاز توکار یکی از پرکاربردترین انواع لوله‌های گازی در ساختمان‌های امروزی محسوب می‌شوند که به دلیل ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص خود، به انتخابی مطلوب برای سیستم‌های گازرسانی تبدیل شده‌اند. این لوله‌ها معمولا در زیر زمین، داخل دیوار یا درون سقف قرار می‌گیرند و قابل دیدن نیستند. اما دقیقاً این لوله‌ها چه ویژگی‌هایی دارند و چرا در بسیاری از صنایع از جمله ساختمان‌سازی کاربرد دارند؟ در ادامه این مطلب، به معرفی و بررسی لوله‌ گاز توکار، ویژگی‌ها، مزایا و کاربردهای مربوط به آن می‌پردازیم تا درک بهتری از اهمیت و نقش آن‌ها در سیستم‌های مدرن گازرسانی پیدا کنید.

منظور از لوله گاز چیست؟

لوله‌های‌ گاز یکی از اجزای مهم برای انتقال گاز طبیعی و مصنوعی هستند و در سیستم‌های گازرسانی ساختمان‌ها، کشاورزی، پتروشیمی و پزشکی کاربرد دارند. این لوله‌ها بر اساس روش تولید، جنس و نوع فلز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر یک برای کاربردهای مشخصی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت این لوله‌ها نقش کلیدی در تضمین ایمنی افراد دارد.

مطلب مرتبط زمان مطالعه 9

لوله گازچیست؟

برای کسب اطلاعات دقیق‌تر درباره لوله گاز و آشنایی با انواع لوله‌ گاز، مشخصات فنی، ویژگی‌ها و کاربردهای آن مقاله لوله گاز چیست را مطالعه کنید.

لوله گاز توکار چیست و چه کاربردهایی دارد؟

لوله‌های‌ گاز توکار نوعی از لوله‌های گازی هستند که برای انتقال گاز طبیعی یا شهری از مکانی به مکان دیگر به کار می‌روند. این لوله‌ها معمولا در سقف، دیوار یا زمین نصب می‌شوند، به همین دلیل نصب و کیفیت آن‌ها از حساسیت بالایی برخوردار است و باید به دقت کنترل شود. این محصولات در برابر خوردگی، ضربات ناگهانی، فرسایش و رطوبت دارای مقاومت بالایی هستند و در اندازه‌ها و طول‎‌های متنوعی تولید می‌شوند. از جمله این لوله‌ها می‌توان به لوله‌های مانیسمان و لوله‌های گالوانیزه بدون درز اشاره کرد.

مشخصات فنی لوله گاز توکار

از آنجایی که این لوله‌ها در سقف، زمین یا دیوار نصب می‌شوند و از دید پنهان هستند، برای انتخاب بهترین نوع این لوله‌ها براساس نیازه پروژه باید با مشخصات فنی لوله گاز توکار آشنا شوید. این لوله‌ها براساس دو استاندارد BS EN ISO 3183 و API5L تولید می‌شوند و دارای مشخصات فنی زیر هستند:

• سایز: از سایز 1.2 تا 2 اینچ
• ضخامت: بین 2.3 تا 4 میلی‌متر
• طول: طول هر شاخه 6 متر

یکی دیگر از مشخصات فنی که باید به آن توجه ویژه‌ای کرد وزن لوله‌های گازی توکار است که در قیمت این محصول تاثیر بسیار زیادی دارد.  وزن این لوله‌ها بسته به سایز و ضخامتی که دارند، مطابق با فرمول زیر محاسبه می‌شود:

(قطر بیرونی لوله _ ضخامت لوله ) * ضخامت لوله * 3.14 * چگالی لوله * طول لوله = وزن لوله

مزایای و معایب استفاده از لوله گاز توکار                     

لوله گازی توکار دارای مزایا و معایب است که در ادامه آن را بیان می‌کنیم:

مزایای لوله گازی توکار

• به دلیل اینکه لوله‌ها داخل دیوار یا سقف قرار می‌گیرند، فضای داخلی ساختمان‌ها و نمای آنها زیبا و تمیز باقی می‌ماند.
• لوله‌های گازی توکار به دلیل جنسی که دارند، دارای مقاومت بالا در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی، فشار و ضربات هستند.
• این لوله‌ها دارای به دلیل استفاده از مواد اولیه با کیفیت و و روش‌های نصب استاندارد دارای ایمنی بالایی هستند.
• به دلیل پوشش‌ها محافظ و مقاومت بالا دارای عمری طولانی هستند.

معایب لوله گازی توکار

• نصب لوله گاز توکار به دلیل نیاز به تخریب بخشی از دیوارها و کف‌ها و همچنین استفاده از اتصالات خاص، هزینه بالایی دارد.
• در صورت بروز مشکل در لوله‌های توکار، برای تعمیر باید بخش‌هایی از دیوار، کف یا سقف تخریب شود که این کار زمان‌بر و هزینه بر است.
• برای نصب این لوله‌ها نیاز به افراد متخصص و رعایت استانداردهای خاص دارد.

کارخانه تولید کننده لوله گاز توکار

کارخانه‌های مختلفی در زمینه تولید لوله‌های گاز توکار فعالیت دارند و این محصولات را در انواع گوناگون و مطابق با استانداردهای بین‌المللی تولید می‌کنند. در میان این تولیدکنندگان، برخی از بهترین کارخانه‌ها تولید کننده لوله گاز توکار عبارتند از:

1)      کارخانه نورد و لوله سپاهان

2)      کارخانه لوله کیهان

3)      کارخانه لوله یاران

4)      کارخانه لوله کچو

5)      مجتمع لوله سپنتا

نصب لوله گاز توکار: نکات و استانداردها

برای حفظ ایمنی و افزایش کارایی لوله‌های گاز توکار در سیستم‌های گازرسانی، رعایت برخی استانداردها و نکات هنگام نصب ضروری است. از آنجا که این لوله‌ها در شرایط حساس بکار می‌روند، نصب آن‌ها باید توسط افراد متخصص و با استفاده از تجهیزات مناسب انجام شود تا از بروز خطراتی مانند نشتی یا خرابی زود هنگام جلوگیری شود. در ادامه مهم‌ترین استاندارد‌ها و نکات را بیان می‌کنیم.

استانداردهای لوله گاز توکار

یکی از مهم‌ترین استانداردهای نصب لوله گاز توکار که باید رعایت شود این است که لوله‌های گازی باید حداقل 10 سانتی‌متر از بقیه اتصالات فاصله داشته باشند. برای حفاظت بیشتر، لوله‌های پیچ خورده باید در شرایط آب‌وهوایی مناسب عایق‌بندی شوند. برای اتصال این لوله‌ها باید از روش جوشکاری با برق که دوام و ایمنی بیشتری نسبت به روش‌های دیگر دارد، استفاده شود. همچنین، پیش از نصب، لوله‌ها باید پاکسازی شوند تا هرگونه آلودگی داخلی که می‌تواند موجب ایجاد مشکل در جریان گاز شود، از بین برود.

نکات نصب لوله گاز توکار

لوله‌های گازی توکار به دلیل استفاده در شرایط خاص باید از کیفیت بالایی برخوردار باشند تا بعد از جوشکاری کیفیت خود را از حفظ کنند. برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی نوار عایق، باید لایه‌ای از ماسه یا خاک نرم به ضخامت ۵ سانتی‌متر در زیر لوله قرار داده و روی آن را با ملات نرم پوشاند. این کار به کاهش خطر آسیب‌های فیزیکی کمک می‌کند. انتخاب لوله گاز با سایز مناسب می‌تواند بر فشار گاز و کارایی سیستم تاثیر بگذارد. همچنین، نظارت مجری در تمامی مراحل نصب الزامی است. تست فشار نهایی برای اطمینان از عدم وجود نشتی قبل از بهره‌برداری از سیستم نیز بسیار توصیه می‌شود.

تفاوت‌های لوله گاز توکار و لوله گاز روکار

لوله‌های گاز روکار و توکار دو نوع متداول از لوله‌های گاز هستند که هر یک دارای ویژگی‌ها، مزایا و معایب خاص خود هستند. آگاهی از تفاوت‌های این دو نوع لوله‌کشی می‌تواند به انتخاب مناسب‌تر بر اساس نیازها و شرایط محیطی کمک کند. در جدول زیر تفاوت‌های لوله گاز توکار و لوله گاز روکار را لیست کرده‌ایم:

بهترین متریال‌ها برای لوله‌کشی گاز توکار

انتخاب بهترین متریال برای لوله‌کشی گاز توکار از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که این متریال‌ها باید مقاومت بالایی در برابر فشار و دما داشته باشند تا از بروز هرگونه خطرات احتمالی جلوگیری شود.  رایج‌ترین نوع این لوله‌ها، لوله‌های گاز توکار فولادی هستند که دارای مقاومت و استحکام در شرایط محیطی سخت هستند. البته باید توجه داشته باشید که انتخاب بهترین متریال برای لوله‌کشی گاز توکار بستگی به نیازهای خاص پروژه، شرایط محیطی، دما، فشار گاز و هزینه دارد. 

هزینه‌های مرتبط با نصب لوله گاز توکار

هزینه نصب لوله گاز توکار به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم‌ترین این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:

نوع لوله و اتصالات: هزینه لوله‌های بدون درز از لوله‌های درزدار بیشتر است، بنابراین قیمت اتصالات بر اساس نوع و کیفیت متفاوت است.

ابعاد و متراژ پروژه: هزینه لوله‌کشی براساس سایز لوله‌ها از 2/1 تا 4 اینچ متفاوت است و تاثیر مستقیم بر قیمت دارد.

هزینه‌های اجرایی: دستمزد مجری و پیمانکار بسته به میزان تجربه‌ و مهارتی که دارد متفاوت است.

موارد دیگری از جمله قیمت‌های منطقه‌ای و هزینه‌های جانبی هم بر هزینه‌های مرتبط با نصب لوله گاز توکار تاثیرگذار است.

نگهداری و تعمیرات لوله گاز توکار: چه نکاتی را باید رعایت کرد؟

برای افزایش ایمنی و جلوگیری از نشت گاز، تعمیر و نگهداری لوله گاز توکار اهمیت بالایی دارد. از جمله نکاتی که باید رعایت کنید، عبارتند از:

بازرسی دوره‌ای و منظم لوله‌ها: لازم است حداقل سال یک بار، لوله‌های گاز توکار توسط افراد متخصص و مجرب بررسی شوند تا هیچ‌گونه زنگ‌زدگی، ترک‌ یا نشتی نداشته باشند.

استفاده از افراد متخصص: هر گونه تعمیر یا تغییر در این لوله‌ها باید تنها توسط افراد متخصص انجام شود تا از بروز مشکلات جلوگیری شود.

اتصالات صحیح: اتصالات باید به دقت نصب شوند تا از هرگونه لرزش و شل شدن احتمالی جلوگیری گردد. همچنین، اتصالاتی که نیاز به تعمیر یا تعویض دارند، باید به سرعت جایگزین شوند.

استفاده از تجهیزات ایمنی: برای شناسایی هر گونه نشتی یا دمای غیر عادی، می‌توانید از حسگرهای گاز در محل‌هایی که لوله‌های گاز توکار وجود دارند، استفاده کنید.

استانداردهای عایق‌بندی: عایق‌بندی مناسب از زنگ‌زدگی و خوردگی لوله‌های توکار جلوگیری کرده و عمر مفید آنها را افزایش می‌دهد.

آیا استفاده از لوله گاز توکار در همه ساختمان‌ها مناسب است؟

در ساختمان‌های نوساز یا بازسازی‌شده، استفاده از لوله‌های گاز توکار می‌تواند گزینه‌ای مناسب و کاربردی باشد. این نوع لوله‌کشی به دلیل کیفیت و استحکام بالایی که دارد، ایمنی پروژه را به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. هر چند هزینه‌های این روش نسبتاً بالا است، اما در پروژه‌های جدید و بازسازی‌هایی که بر زیبایی و نظم ظاهری تاکید دارند، به‌عنوان یک انتخاب ایده‌آل توصیه می‌شود.

سوالات متداول لوله گاز توکار: