بهترین تیرآهن در ساختمان‌سازی کدام است؟

انتخاب بهترین تیرآهن در ساختمان‌سازی، تاثیر مستقیم بر استحکام، مقاومت، هزینه نهایی پروژه، سرعت اجرا و حتی عمر مفید ساختمان دارد. در واقع می‌توان گفت تیرآهن یکی از اجزای مهم در ساخت‌وساز است که ایمنی و استحکام سازه را تضمین می‌کند و انتخاب اشتباه آن می‌تواند هم از نظر فنی و هم اقتصادی برای پروژه مشکلاتی را ایجاد کند. انتخاب تیرآهن مناسب به مشخصات فنی، استانداردها، نوع ساختمان، کیفیت و نوع تیرآهن و کارخانه تولیدکننده بستگی دارد. اما بهترین تیرآهن در ساختمان‌سازی کدام است؟ برای پاسخ به این سوال این مقاله آهن صد را تا انتها مطالعه کنید.

انواع تیرآهن موجود در بازار ایران

در بازار ایران، تیرآهن‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر یک برای کاربرد خاصی مناسب هستند. انواع تیرآهن را می‌توان بر اساس شکل ظاهری و آلیاژهای ساخت به دسته‌بندی مختلفی تقسیم‌بندی کرد که هر یک کاربرد، مقاومت، استحکام و قیمت متفاوتی دارند. انواع تیرآهن در ساختمان‌سازی شامل موارد زیر می‌شوند:

• تیرآهن IPE: یکی از رایج‌ترین تیرآهن‌ها که در انواع پروژه‌های ساخت‌وساز مورد استفاده قرار می‌گیرد، IPE است. این تیرآهن بر اساس استاندارد اروپایی تولید می‌شود و ظاهری شبیه حرف انگلیسی I دارد. این محصول معمولا با سایز 8 الی 60 سانتی‌متر و طول 12 متر توسط کارخانه‌های معتبر همچون ذوب آهن اصفهان، فایکو و… تولید می‌شود.
• تیرآهن INP: تیرآهن INP یکی از انواع تیرآهن است که بال‌های آن نسبتا نازک بوده و با شیب ملایمی به جان تیر متصل می‌شوند. این تیرآهن شباهت زیادی به تیرآهن IPE دارد؛ ولی بر اساس استاندارد چین و روسیه تولید شده و معمولا با سایزهای رایج 12 الی 30 سانتی‌متر در بازار یافت می‌شود. تولید داخلی این نوع تیرآهن در ایران چندان گسترده نیست و بیشتر نمونه‌های وارداتی آن در بازار وجود دارند. تیرآهن INP به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد بیشتر برای پروژه‌های سبک و اسکلت اصلی ساختمان‌های معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• تیرآهن IPB: از دیگر تیرآهن‌های رایج در بازار فولاد IPB یا هاش است که در دو نوع سبک و سنگین بر اساس استاندارد DIN تولید می‌شود. این تیرآهن معمولا دارای بال و جان برابر هستند و به حرف انگلیسی H شباهت دارد. این نوع از تیرآهن معمولا از مقاومت و استحکام بالایی برخوردار است و برای سازه‌های سنگین و مرتفع و صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. ابعاد تیرآهن IPB نسبت به IPE و INP بیشتر است و معمولا از قیمت بالاتری نیز برخوردار است.
• تیرآهن لانه‌زنبوری (CPE): تیرآهن‌های لانه زنبوری دارای حفره‌های 6 ضلعی توخالی هستند که این طراحی خاص باعث افزایش مقاومت در برابر خمش و نیروهای خارجی می‌شود و در عین حال وزن سازه را کاهش می‌دهد. همچنین، تیرآهن لانه زنبوری در سایزهای 18 تا 30 سانتی‌متر تولید می‌شود و برای ساخت سوله‌ها، سالن‌های صنعتی، ساختمان‌هایی که نیاز به عبور لوله و کابل گزینه مناسبی به شمار می‌روند.

معیارهای انتخاب بهترین تیرآهن برای ساختمان‌سازی

از آنجا که تیرآهن تاثیر مستقیم بر دوام و ایمنی ساختمان دارد، انتخاب بهترین تیرآهن از اهمیت بالایی برخوردار است. برای انتخاب بهترین تیرآهن برای ساختمان‌سازی، نیاز است تا به برخی از معیارها توجه کافی داشته باشید. مهم‌ترین معیار برای انتخاب انواع تیرآهن در ساختمان‌سازی عبارت است از:

• استاندارد و کیفیت تولید: استانداردها و کیفیت تولید از مهم‌ترین فاکتورهای تاثیرگذار در انتخاب تیرآهن است. این مقطع فولادی باید با استفاده از مواد اولیه مرغوب و منطبق بر استانداردها تولید شود تا از کیفیت بالایی برخوردار باشد. تیرآهن‌های بی‌کیفیت دارای مقاومت مکانیکی پایینی هستند و در برابر بارهای وارده استحکام خوبی ندارند.
• مقاومت مکانیکی و باربری: از دیگر معیارهای مهم در انتخاب تیرآهن، توجه به مقاومت مکانیکی و باربری است. هر تیرآهن بسته به نوع طراحی و استاندارد خود، میزان تحمل بار و مقاومت متفاوتی دارد. علاوه بر این، هر سازه بسته به کاربری خود بارهای متفاوتی را متحمل می‌شود؛ بنابراین انتخاب تیرآهن باید با دقت و با توجه به نوع سازه مسکونی، تجاری یا صنعتی، انجام گیرد.
• ابعاد و سایز تیرآهن: ابعاد و سایز تیرآهن نیز بر انتخاب بهترین گزینه برای ساختمان‌سازی موثر است. تیرآهن‌ها در ابعاد و سایزهای مختلفی تولید می‌شوند که هر یک برای سازه طراحی شده‌اند. انتخاب سایز مناسب می‌تواند از برخی از هزینه‌های اضافه و مشکلاتی نظیر کاهش ایمنی جلوگیری کند. به عنوان مثال، سایز 14 و 16 تیرآهن برای ساختمان‌های مسکونی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالی که تیرآهن سایز 18 برای ساختمان‌های اداری و تجاری متوسط که به استحکام و میزان تحمل بار بیشتری نیاز دارد، به‌کار می‌رود.
• وزن تیرآهن و تطابق با جدول اشتال: از دیگر فاکتورهای انتخاب تیرآهن مناسب، بررسی وزن آن است. وزن تیرآهن باید با جدول اشتال مطابقت داشته باشد تا از کیفیت و پایداری مناسبی برخوردار باشد. هر چه تیرآهن سبک‌تر از وزن استاندارد باشد، به این معنا است که در تولید آن فولاد کمتری به کار رفته است و مقاومت مکانیکی و باربری کمتری خواهد داشت. البته توجه داشته باشید که تیرآهن‌های سنگین‌تر هم انتخاب مناسبی نیستند؛ زیرا هم هزینه بیشتری دارد و هم بهره‌وری در پروژه را پایین می‌آورد.
• قیمت تیرآهن و به‌صرفه بودن نسبت به پروژه: توجه به قیمت نیز در زمان انتخاب تیرآهن از اهمیت بالایی برخوردار است. قیمت تیرآهن بخش زیادی از هزینه‌های نهایی پروژه را تشکیل می‌دهد که هر گونه تغییر در قیمت این محصول می‌تواند هزینه‌های تمام شده پروژه‌های ساختمانی و عمرانی را تغییر دهد.

قیمت تیرآهن

از آنجا که قیمت روز تیرآهن تاثیر مستقیم بر روی هزینه‌های نهایی دارد، اطلاع از قیمت آن از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو، قیمت روز این محصول را در صفحه قیمت تیرآهن مشاهده کنید.

بررسی کاربرد هر نوع تیرآهن در ساختمان‌سازی

همانطور که اشاره شد، تیرآهن‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر یک کاربردهای متفاوتی در ساختمان‌سازی دارند. در ادامه، کاربرد انواع تیرآهن در ساختمان‌سازی مورد بررسی قرار گرفته است.

• تیرآهن IPE از متداول‌ترین نوع از تیرآهن‌ها است که با داشتن بال‌هایی با ضخامت یکسان و پایداری بالا در ساخت انواع سازه‌ها به‌کار می‌رود. از آنجا که این تیرآهن بر اساس استاندارد اروپایی تولید می‌شود با بیشتر سازه‌های مهندسی سازگاری دارد و در بازار فولاد به راحتی یافت می‌شود. این تیرآهن با توزیع یکنواخت تنش، مقاومت خوب در برابر خمش، قابلیت جوش‌پذیری بالا و وزن مناسب معمولا در ساخت انواع ستون و اسکلت سازه‌ها، تیرهای اصلی و فرعی کف طبقات مورد استفاده قرار می‌گیرد. .
• یکی دیگر از پرمصرف‌ترین تیرآهن‌ها در سازه‌ها، تیرآهن IPB (هاش) است. وظیفه اصلی این تیرآهن کنترل انواع نیروهای برشی و لنگر خمشی است؛ به طوری که با داشتن بال‌های پهن و ضخیم در برابر نیروهای خارجی و لرزش مقاومت بالایی دارد. به همین دلیل در ساخت انواع سازه‌های سنگین، سبک، نیمه سنگین، ستون‌ها، اسکلت ضد زلزله، پل‌ها و سوله‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• تیرآهن INP از قدیمی‌ترین نوع از تیرآهن‌ها است که به دلیل مقاومت کمتر از IPE در برابر خمش استفاده کمتری در ساخت‌وساز دارد. به طور معمول از این تیرآهن برای سازه‌های سبک و موقت و سقف‌های کوچک یا دهانه‌های کوتاه که نیاز به تحمل بار زیاد نیست، مورد استفاده می‌شود.
• تیرآهن لانه زنبوری با داشتن ارتفاع بیشتر نسبت به سایر انواع تیرآهن گزینه مناسب برای سازه‌هایی با دهانه بزرگ‌تر محسوب می‌شود. این محصول فولادی با داشتن وزن پایین و پایداری بالا، در سقف‌های طاق ضربی و تیرچه‌بلوک، مسیر عبور تاسیسات، سقف و کف ساختمان کاربرد دارد و وزن کلی سازه را کاهش می‌دهد.

بهترین تیرآهن برای ساختمان‌های مختلف

انتخاب بهترین تیرآهن برای ساختمان‌های مختلف معمولا بسته به نوع پروژه، بودجه‌بندی و مقاومت مورد نیاز، انجام می‌شود. برای ساختمان‌های مسکونی 1 تا 5 طبقه، از تیرآهن سایز 14 و 16 که مقاومت خمشی بالا و قیمت اقتصادی دارند، استفاده می‌شود. در این ساختمان‌ها معمولا بار مرده (وزن دیوار و سقف) و بار زنده (افراد و لوازم) خیلی زیاد نیستند. از این رو، تیرآهن مناسب ساختمان مسکونی، سایز 14 و 16 است که به دلیل مقاومت و وزن مناسب برای اجرای سقف تیرچه‌بلوک، تیرهای فرعی کف طبقات، ستون‌ها یا طاق ضربی مورد استفاده قرار می‌گیرند و جزو سایزهای پرمصرف تیرآهن در ساختمان محسوب می‌شوند.

از سوی دیگر، برای ساختمان‌های اداری و تجاری متوسط که نیاز به استحکام بیشتری نسبت به ساختمان‌های مسکونی دارند، از تیرآهن‌های IPE سایز 18 و 20 یا IPB سبک استفاده می‌شود. از آنجا که ستون‌ها در این ساختمان‌ها باید بار محوری و جانبی را تحمل کنند، استفاده از IPE سایز 18 و 20 برای تیرهای اصلی و فرعی و هاش سبک برای ستون‌ها با باربری، نقاط حساس یا طبقات پایین‌تر گزینه مناسبی هستند.

علاوه بر این، برای برج‌ها و پروژه‌های سنگین صنعتی که مقاومت در برابر نیروهای جانبی مثل زلزله و باد و نیروهای خمشی از اهمیت بالایی برخوردار است، از تیرآهن IPB سنگین استفاده می‌شود. این تیرآهن با داشتن بال پهن و ضخیم، ظرفیت باربری بالا و پایداری در برابر نیروهای خارجی، برای ساخت تیرهای اصلی، ستون‌ها، تیرهای طولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، استفاده از این تیرآهن به دلیل وزن سبکی که دارد، منجر به کاهش وزن کلی سازه می‌شود. در نهایت، برای سوله‌ها و سالن‌های صنعتی بهترین گزینه تیرآهن‌های لانه زنبوری یا هاش سنگین هستند که در ساخت‌وسازهایی با دهانه خیلی بزرگ مقاومت بالا در برابر خمش دارند.

برندها و کارخانه‌های معتبر تیرآهن در ایران

از آنجا که این محصول فولادی تاثیر مستقیم بر ایمنی و استحکام سازه دارد، انتخاب برند معتبر برای خرید تیرآهن مناسب ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است. هر کارخانه بسته به خط تولید، استانداردهای مورد استفاده و کیفیت مواد اولیه، محصولاتی با کیفیت متفاوت به بازار عرضه می‌کند. از این رو، در زمان خرید تیرآهن باید به اعتبار برند در بازار فولاد و کیفیت محصولات آن توجه کافی داشته باشید. بهترین برندهای تولیدکننده تیرآهن در بازار فولاد شامل موارد زیر هستند:

• ذوب آهن اصفهان
• فایکو، ذوب آهن یزد
• تیرآهن جهان فولاد غرب
• ظفربناب

این برندها انواع تیرآهن‌ها را با کیفیت و پایداری بالا ارائه می‌دهند که هر یک از ویژگی‌های متفاوتی برخوردار هستند. برند ذوب آهن از بهترین برندهای تولیدکننده این محصول است که با داشتن پیشرفته‌ترین خط تولید و تجهیزات عالی، تیرآهن‌های IPE و IPB را تولید و به بازار عرضه می‌کند.

اشتباهات رایج در انتخاب تیرآهن

در زمان انتخاب تیرآهن اشتباهات رایجی وجود دارند که باید از آنها جلوگیری کنید. از مهم‌ترین اشتباهات که در انتخاب تیرآهن وجود دارد، انتخاب تیرآهن غیراستاندارد یا تقلبی است. برخی از تیرآهن‌های غیر استاندارد و بی کیفیت معمولا وزنی سبک‌تر از جدول اشتال دارند و از مواد اولیه نامرغوب تولید می‌شوند که این موضوع باعث کاهش مقاومت و ایمنی سازه می‌شود. از این رو، باید از برندهای معتبر که از کیفیت و وزن مطابق با جدول اشتال اطمینان دارید، خرید خود را انجام دهید.
همچنین، از دیگر اشتباهاتی که منجر به ایجاد هزینه‌های اضافی می‌شود، انتخاب سایز نامناسب برای پروژه است. اگر سایز تیرآهن کوچک‌تر از نیاز سازه باشد، میزان تحمل بار در سازه کاهش می‌یابد. از سوی دیگر، استفاده از سایز بزرگ‌تر از نیاز هم هزینه پروژه را بی‌دلیل افزایش می‌دهد. باید براساس محاسبات مهندسی و طراحی سازه، سایز مناسب تیرآهن انتخاب شود.

راهنمای خرید تیرآهن به‌صرفه و مطمئن

از آنجا که تیرآهن کاربرد فراوان در ساختمان‌سازی دارد، خرید آن از اهمیت بالایی برخوردار است. برای داشتن خرید مقرون به صرفه و مطمئن نیاز است تا به برخی از نکات توجه کافی داشته باشید. قبل از اینکه خرید خود را نهایی کنید، استانداردها و آنالیزهای محصول را از کارخانه دریافت و به طور کامل بررسی کنید. همچنین، از آنجا که قیمت روز تیرآهن تحت تاثیر عوامل مختلف روزانه تغییر می‌کند، قیمت آن را از چند منبع معتبر مانند آهن صد استعلام بگیرید. استعلام قیمت به شما کمک می‌کند تا در بهترین زمان بهترین انتخاب را داشته باشید. در صورت نگهداری طولانی، روی مقاطع را با روغن یا پوشش ضد زنگ بپوشانید و از تماس مستقیم با زمین مرطوب جلوگیری کنید. برای آشنایی کامل با نکات خرید این محصول می‌توانید مقاله “راهنمای خرید تیرآهن” را مطالعه کنید.

جمع‌بندی

انتخاب بهترین تیرآهن برای پروژه‌های ساختمانی به دلیل تاثیر مستقیم بر ایمنی و امنیت سازه از اهمیت بالایی برخوردار است. تیرآهن‌ها در انواع مختلفی تولید می‌شوند که هر یک برای سازه‌های متفاوتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. به عنوان مثال، برای ساختمان‌های 1 تا 4 طبقه، معمولا تیرآهن‌های IPE با سایز 14 و 16 مناسب هستند، برای سازه‌های اداری و تجاری از تیرآهن‌های IPE سایز 18 و 20 یا IPB سبک استفاده می‌شود و برای سازه‌های سنگین از تیرآهن IPB سنگین بکار می‌روند.

سوالات متداول بهترین تیرآهن در ساختمان‌سازی: