انواع ورق ST: از معرفی تا کاربرد و انتخاب گرید مناسب با پروژه

انواع ورق ST از پرکاربردترین ورق‌ها در بازار فولاد به شمار می‌روند که به دلیل خواص مکانیکی و شیمیایی خاص خود در صنایع مختلف از جمله ساختمان‌سازی، تولید صنعتی و پروژه‌های عمرانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در واقع، علامت ST طبق استاندارد DIN 17100 تعریف و از کلمه آلمانی Stahl گرفته شده است که نشان دهنده میزان مقاومت کششی، قابلیت شکل‌پذیری و استحکام ورق است. همچنین، عدد پس از ST، ویژگی‌ها و خواص خاص هر نوع ورق را مشخص می‌کند که همین باعث تفاوت در عملکرد و کاربرد آن‌ها شود. شناخت دقیق انواع ورق‌های ST برای داشتن انتخاب صحیح در پروژه صنعتی و ساختمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله از آهن صد، انواع ورق ST، ویژگی‌ها، کاربردها و تفاوت‌های آن‌ها به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرند. 

ورق st چیست؟

ورق ST نوعی از ورق‌های فولادی است که نامگذاری آن بر اساس استاندارد DIN انجام شده است. عددی که در کنار ST قرار می‌گیرد، استحکام و مقاومت کششی ورق را مشخص می‌کند که هر چه عدد کنار علامت ST بالاتر باشد، استحکام و مقاومت کششی ورق بیشتر می‌شود و هر چه این عدد پایین‌تر باشد، ورق نرم‌تر و شکل‌پذیری آن بالاتر خواهد بود. ورق‌های ST از طریق روش نورد گرم و سرد، در انواع مختلفی تولید می‌شود که از فولاد کم کربن تا فولاد نیمه آلیاژی در تولید آن استفاده می‌شود. ویژگی‌های ورق ST شامل مقاومت کششی بالا، استحکام زیاد، قابلیت شکل‌پذیری و جوش‌پذیری مناسب و قابلیت خمکاری است که باعث شده تا برای کاربردهای متفاوت مانند ساخت‌وساز، خودروسازی، تولید لوازم خانگی و… گزینه مناسبی محسوب شود. 

دسته‌بندی کلی ورق‌های ST

همانطور که اشاره شد، ورق‌های ST در انواع مختلف تولید می‌شوند و هر نوع ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارد. مبنای نام‌گذاری این ورق‌ها در استاندارد DIN 17100، استحکام کششی نهایی فولاد است. هرچه این عدد بالاتر باشد، فولاد مقاوم‌تر و سخت‌تر خواهد بود و برای باربری‌های سنگین‌تر به‌کار می‌رود. به طور کلی، ورق‌های ST به انواع مختلفی مانند ST12 ،ST13 ،ST14 ،ST37 ،ST52 و…  هستند که در دو دسته اصلی ورق نورد سرد شامل ST12، ST13، ST14، ST15 و ST16 و ورق نورد گرم مانند ST37 ،ST44 ،ST52 و… تقسیم‌بند می‌سوند. در ادامه، این ورق‌ها به طور کامل مورد بررسی قرار می‌گیرند. 

بررسی کامل انواع ورق ST

هر یک از انواع ورق‌های st از ویژگی‌ها، مزایا، معایب و ساختار متفاوتی برخوردار هستند که برای کاربری مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. شناخت ویژگی‌ها و کاربردهای این ورق‌ها برای داشتن انتخابی متناسب با کاربری پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است. انواع ورق ST عبارتند از: 

ورق ST12 (ورق روغنی)

ورق ST12 یکی از انواع ورق‌های ST است که با فرآیند نورد سرد تولید می‌شود و نوعی از گریدهای ورق روغنی نیز محسوب می‌شود. ورق ST12 به دلیل داشتن سطحی صاف، یکنواخت و براق، در بسیاری از صنایع از جمله خودروسازی و لوازم خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ورق دارای انعطاف‌پذیری بالا، قابلیت خمش و رنگ‌پذیری خوب است، اما دارای مقاومت کم است و برای بارهای سنگین مناسب نیست. ورق ST12  جزو اقتصادی‌ترین ورق‌های نورد سرد است که سطح براق و کیفیت پوشش عالی، به ویژه در قطعات ظاهری خودرو و لوازم خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور معمول، قیمت ورق روغنی ST12 نسبت به سایر گریدهای ورق‌های نورد سرد مناسب‌تر است و در بازار فولاد به راحتی یافت می‌شود.

ورق ST13

از دیگر انواع ورق‌های اس تی، ورق ST13 است که از طریق فرآیند نورد سرد تولید می‌شود. انعطاف‌پذیری بالا، فرم دهی آسان و جوش‌پذیری مناسب از ویژگی‌ها و مزایای این ورق هستند. در مقابل، نسبت به ورق‌های ساختمانی از مقاومت پایین‌تری برخوردار هستند. ورق ST13 کاربرد فراوان در ساخت پروژه‌های صنعتی، قطعات خودرو، کشش عمیق و بدنه لوازم خانگی دارد. علاوه بر این، این محصول فولادی، فرم‌پذیری بهتری نسبت به  ST12 دارد و برای قطعاتی که به خمکاری و کشش نیاز دارند، بسیار مطلوب است. 

ورق ST14

از دیگر ورق‌های نورد سرد st، ورق st14 است که قابلیت فرم دهی و کشش خیلی بالایی دارد. مقاومت کششی این ورق حدود بین 270 تا 410 مگاپاسکال است که برای ساخت قطعات خودرو (درب، کاپوت)، لوازم خانگی پیچیده و ظروف فلزی گزینه مناسبی به شمار می‌رود. فرم‌پذیری عالی، سطح صاف و براق و استحکام خوب از مزایای این ورق هستند. در مقابل، به دلیل مقاومت کششی کم برای بارهای سنگین مناسب نیست.

ورق ST15

از دیگر انواع ورق‌های ST می‌توان به ورق st15 اشاره کرد که جزو ورق‌های فولادی نورد سرد قرار دارد. این ورق دارای کشش بسیار عمیق بوده و در مقایسه با ورق ST14 سختی بیشتری دارد. سطح صاف، براق و زیبا، خواص مکانیکی مطلوب و انعطاف‌پذیری مناسب، باعث شده است که ورق ST15 برای ساخت قطعات صنعتی با فرم‌دهی نیمه‌پیچیده، قطعات پزشکی، تجهیزات صنعتی دقیق و در صنعت خودرو سازی کاربرد داشته باشد. البته، این ورق مقاومت بالایی ندارد و به همین علت برای سازه‌های سنگین مناسب نیست. همچنین، ورق st15 در ایران نسبت به سایر گریدهای ورق‌های نورد سرد، کمتر تولید و مصرف می‌شود و می‌توان گفت در بازارهای عمومی عرضه نمی‌شوند.

ورق ST16

ورق st16 دارای خواص انعطاف‌پذیری و قابلیت کشش بسیار بالایی است. این ورق با داشتن سطح یکنواخت و صاف، برای صنایعی که به کیفیت سطحی بالا نیاز دارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود. ورق st16 با مقاومت مطلوب در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، استحکام کششی مناسب و جوش‌پذیری خوب، در صنایع خودروسازی، لوازم خانگی، ساخت‌وساز و پزشکی کاربرد دارد. توجه داشته باشید که این ورق نسبت به گریدهای st12 تا st15 به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد و قیمت بالاتری در بازار دارد. 

ورق ST37 (ورق سیاه)

یکی از پرکاربردترین ورق‌های st، ورق st37 است که با درصد پایینی از کربن تولید می‌شود. این ورق از طریق نورد گرم با ضخامت بین 1.5 تا 100 میلی‌متر و عرض 1، 1.5 و 2 متر تولید و به بازار عرضه می‌شود. این محصول فولادی دارای مقاومت بالا در برابر ضربه، تحمل فشار زیاد، قابلیت جوش‌پذیری مطلوب و خواص مکانیکی مناسب است که گزینه مناسبی برای ساختمان‌سازی، اسکلت فلزی، تولید بدنه خودرو، ساخت مخازن و پل سازی محسوب می‌شود. اما، ورق ST37 به دلیل اینکه پوشش گالوانیزه ندارد، از مقاومت کمی در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی برخوردار است. از آن که ورق سیاه st37 بیشترین کاربرد را در صنایع مختلف دارد، قیمت آن تحت تاثیر عوامل مختلف از جمله نوسانات نرخ ارز، تقاضا و عرضه، هزینه حمل‌ونقل و هزنیه‌های تولید تغییر می‌کند که در زمان انتخاب باید به ان توجه کنید.

ورق ST52

از دیگر ورق‌های st پرکاربرد در صنایع ورق st52 است که دارای مقاومت کششی حدود 490 تا 630 مگاپاسکال است. این ورق با داشتن عناصر آلیاژی دارای استحکام و مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار و قابلیت شکل‌پذیری خوب، در پل‌سازی، سدسازی، ریل قطار، مخازن تحت فشار، نیروگاه‌ها و قطعات ماشین‌آلات سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، این ورق استحکام بیشتری نسبت به ورق st37 دارد، از این رو، برای کاربری‌هایی که نیاز به تحمل بارهای سنگین دارد، مناسب‌تر است. البته باید توجه داشته باشید که قیمت ورق ST52 مانند سایر محصولات فولادی با توجه به عوامل مختلف از جمله نوسانات بازار، سیاست کارخانه تولیدکننده، ابعاد و هزینه‌های تولید می‌تواند تغییر کند.

ورق ST33

ورق ST33 یکی دیگر از گریدهای فولادی پرکاربرد اما با استحکام پایین‌تر نسبت به سایر ورق‌های ST است. این ورق به دلیل درصد کربن کم، از شکل‌پذیری و جوش‌پذیری بسیار خوبی برخوردار بوده و برای کاربری‌های سبک گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شود. با این حال، مقاومت مکانیکی و تحمل بار آن محدود است و برای سازه‌های سنگین توصیه نمی‌شود. به‌طور معمول، ورق ST33 در صنایع سبک ساختمانی مانند نرده، حصار، سازه‌های موقت و قطعاتی که نیاز به باربری بالا ندارند، استفاده می‌شود. 

ورق ST44

ورق st44 با داشتن مقدار کربن بسیار کم در ترکیبات خود، ویژگی اصلی آنها قابلیت جوشکاری و برشکاری است. در واقع می‌توان این ورق را ترکیبی از ورق‌های ST37 و ST52 دانست. به همین علت، از مقاومت بالاتری از ورق ST37 برخوردار است و از ST52 نرم‌تر و شکل‌پذیر‌تر است. این ورق فولادی برای کاربردهایی مانند تجهیزات صنعتی، مصالح ساختمانی، قطعات هواپیما، ریل سازی، سازه‌های نیمه‌سنگین، تجهیزات صنعتی و مخازن متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

مقایسه کلی انواع ورق ST

برای درک بهتر تفاوت‌های ورق‌های فولادی ST، در جدول زیر مقایسه کلی بین آنها انجام شده است. این به خریداران کمک می‌کند تا با توجه به نیاز پروژه انتخاب مناسبی داشته باشند. 

نوع ورق	استحکام کششی	شکل‌پذیری	قابلیت جوشکاری	کاربرد اصلی	مزیت اصلی	محدودیت اصلی
ST12	پایین	خیلی زیاد	عالی	قطعات سبک	شکل‌دهی آسان	استحکام پایین
ST13	پایین-متوسط	زیاد	عالی	کشش عمیق	انعطاف‌پذیری بالا	مقاومت کم در فشار
ST14	پایین	بسیار زیاد	عالی	قطعات پیچیده	قابلیت کشش فوق‌العاده	تحمل بار کم
ST15	متوسط	زیاد	خوب	قطعات صنعتی دقیق، پزشکی، خودرو	کشش بسیار عمیق همراه با سختی بیشتر	تولید محدود و قیمت بالاتر نسبت به ST14
ST16	متوسط	خیلی زیاد	خوب	پروژه‌های خاص، پزشکی، لوازم دقیق	کیفیت سطح عالی و خواص مکانیکی ممتاز	کمیاب بودن و قیمت بالا
ST33	خیلی پایین	زیاد	عالی	قطعات سبک ساختمانی، حصار، نرده	قیمت پایین و جوش‌پذیری عالی	استحکام خیلی کم
ST37	متوسط	خوب	عالی	سازه‌ها	قیمت مناسب	مقاومت کم در برابر خوردگی
ST44	خوب	متوسط	خوب	سازه‌های نیمه‌سنگین	استحکام بیشتر	شکل‌پذیری محدودتر
ST52	بسیار بالا	متوسط	خوب	پروژه‌های سنگین	مقاومت عالی	قیمت بالا و فرم‌دهی سخت

قیمت انواع ورق ST و خرید بر اساس نیاز و کاربرد 

انواع ورق‌های ST در بسیاری از کاربردها به دلیل استحکام، مقاومت و تنوع ضخامت و ابعاد، مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما هر یک از قیمت متفاوتی برخوردار هستند. قیمت این ورق‌های فولادی با توجه به فاکتورهای مختلف از جمله نوع گرید ورق، ضخامت و ابعاد، روش‌های تولید، کارخانه تولید کننده و نوسانات نرخ ارز و دلار تعیین می‌شود. این ورق‌ها بر اساس گریدهای مختلف تولید می‌شوند که هر چه استحکام کششی و ترکیب شیمیایی ورق بیشتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر می‌رود. همچنین، نوسانات نرخ ارز و بازار فولاد می‌تواند به طور مستقیم بر قیمت مواد اولیه و تجهیزات تولید این ورق‌ها تاثیر بگذارد و منجر به نوسانات قیمت آن شود.

از سوی دیگر، برند کارخانه تولیدکننده نیز از دیگر فاکتورهای تعیین‌کننده قیمت ورق‌های st است. کیفیت مواد اولیه، کنترل فرآیند تولید، دقت در ضخامت و سطح ورق و استانداردهای تولید هر کارخانه، بر قیمت نهایی ورق تاثیرگذار است. علاوه بر این، انتخاب تامین‌کننده معتبر که از کیفیت و قیمت محصولات آن اطمینان دارید، نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. 

آهن صد یکی از بازرگانی‌های معتبر در حوزه آهن و فولاد است که انواع ورق‌ها، از جمله ST37 ،ST52 ،ST12 و… را با بهترین قیمت به مشتریان عرضه می‌کند. این بازرگانی با حذف واسطه‌ها، محصولات خود را معمولا با کمترین قیمت موجود در بازار ارائه می‌دهد. تیم کارشناسی آهن صد قیمت‌ها را روزانه با توجه به نوسانات و تغییرات بازار فولاد در جداول قیمتی به‌روزرسانی می‌کند و تمامی قیمت‌های ارائه شده با احتساب مالیات بر ارزش افزوده هستند.

نتیجه‌گیری

انواع ورق ST  در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار می‌گیرند که انتخاب آن باید با توجه به نیاز مکانیکی، شرایط محیطی، هزینه و فرآیند ساخت مورد نظر باید انتخاب شود. اما به طور کلی، ورق‌های ST12 تا ST16 برای فرم‌دهی، صنایع سبک و قطعات ظریف مناسب هستند، در حالی که ورق‌های ST33 تا ST52 برای صنایع سنگین، سازه‌های فلزی و پروژه‌های باربر کاربرد بیشتری دارند. همچنین، برای صنایع حساس که نیاز به تحمل فشار بالا دارند، ورق‌های ST52 و ST44 گزینه مناسبی هستند. با شناخت انواع ورق ST و کاربردهای آن، می‌توانید انتخاب بهینه و مناسبی داشته باشید.

---

سوالات متداول انواع ورق ST: