لوله گاز روکار چیست؟

لوله‌کشی گاز یکی از عناصر اصلی در سیستم‌های تاسیساتی و ساختمانی است که به دو نوع اصلی روکار و توکار تقسیم می‌شود. لوله‌های گاز روکار به دلیل دسترسی آسان، قابلیت نصب سریع و سهولت تعمیر و نگهداری، به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای پروژه‌های ساختمانی و صنایع تبدیل شده است. در این مقاله به معرفی انواع لوله‌گاز روکار، ویژگی‌ها، مشخصات فنی و مزایای آن پرداخته و نکات مهم برای انتخاب و خرید این نوع لوله را بررسی می‌کنیم.

لوله گاز روکار چیست؟

لوله‌ گاز روکار، نوعی لوله‌کشی است که برای راه‌اندازی و تامین انشعابات داخل ساختمان، لوله‌کشی شهری و انتقال گاز طبیعی به مناطق تجاری و صنعتی استفاده می‌شود و در فضای بیرونی ساختمان نصب می‌گردد. برخلاف لوله‌های گاز توکار، این لوله‌ها بر روی دیوارها یا سقف نصب می‌شوند. لوله روکار به دلیل آسیب‌پذیری بالاتری که نسبت به لوله گازی توکار دارد، برای مسافت‌های طولانی قابل استفاده نیست و در برابر ضربه، فشار و حرارت به شدت آسیب‌پذیر هستند.

مشخصات فنی لوله گاز روکار

مشخصات فنی لوله گاز روکار شامل تمامی ویژگی‌هایی می‌شود که برای اطمینان از ایمنی و کارایی این لوله‌ها لازم است که شما بدانید. این مشخصات عبارتند از:

• جنس لوله: این لوله می‌توانند به جنس‌های فولادی، پلی اتیلن، مس و برنج باشند که رایج‌ترین نوع آنها لوله فولادی گالوانیزه است که در برابر زنگ‌زدگی مقاومت بالایی دارد.
• ضخامت: این لوله‌ها دارای ضخامت 2.5 تا 2.8 اینچ هستند.
• طول: طول هر شاخه از لوله روکار 6 متر است.
• وزن: بسته به سایز و ضخامتی که این لوله‌ها دارند، وزن آنها متغیر است که هرچه ضخامت و سایز بیشتر باشد، وزن این لوله‌ها بیشتر می‌شود.

تفاوت لوله گاز روکار با توکار

لوله‌های توکار و روکار از جنبه‌های متعددی با یکدیگر تفاوت دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است:

• از لوله‌ گاز روکار برای لوله‌کشی ساختمان‌ها و پروژه‌های کوچک که فاصله زیادی باهم ندارند، استفاده می‌شود اما از لوله گاز توکار برای پروژه‌های بزرگ و انتقال گاز از شهری به شهر دیگر استفاده می‌کنند.
• به طور معمول لوله گاز توکار را در داخل دیوار، زمین یا سقف نصب می‌کنند اما لوله‌ گاز روکار را در گوشه دیوار یا سقف نصب می‌کنند که کاملا قابل دیدن است.
• لوله‌های گازی روکار نسبت به لوله‌های گاز توکار آسیب‌پذیرتر و منعطف‌تر هستند.
• هزینه لوله‌های روکار به دلیل نصب آسان و راحت کمتر از لوله‌های توکار است.
• از لوله‌های توکار برای مسافت‌های طولانی استفاده می‌شود ولی از لوله روکار برای مسافت‌های کوتاه است.

کارخانه تولید کننده لوله گاز روکار

از آنجایی که نیاز به این نوع لوله‌ها در صنایع مختلف بسیار زیاد است، کارخانه‌های زیادی آن را تولید می‌کنند. بهترین کارخانه‌های تولید کننده لوله گاز روکار عبارتند از:

• کارخانه نورد و لوله سپاهان
• کارخانه لوله کیهان
• کارخانه لوله یاران
• کارخانه لوله کچو
• مجتمع لوله سپنتا

مزایای لوله گاز روکار

لوله‌های گاز روکار دارای مزایای متعددی هستند که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

نصب سریع: نصب این لوله‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری و وزن کم، آسان و سریع است و نیازی به ابزارهای خاص ندارد.

کاهش هزینه: از آنجایی که نصب این لوله‌ها نیاز به حفاری ندارد، هزینه نصب کمتری نسبت به لوله‌های توکار دارد.

ایمنی بیشتر در ساختمان‌های قدیمی: در ساختمان‌های قدیمی که از نظر سازه‌ای ضعیف‌تر هستند، لوله‌کشی روکار از تخریب و کاهش مقاومت دیوارها و کف‌ها جلوگیری می‌کند.

تعمیر آسان: به دلیل نصب این لوله‌ها بر روی دیوار و سقف، دسترسی به آن‌ها آسان است و در هنگام تعمیر نیازی به تخریب سازه ندارد.

امکان نظارت و بازرسی آسان‌تر: وضعیت لوله گازی روکار به دلیل اینکه قابل مشاهده هستند به راحتی قابل بازرسی هستند و در صورت نشت و خرابی به سرعت تشخیص داده می‌شوند.

معایب لوله گاز روکار

با وجود مزایای متعدد، لوله‌های گازی روکار دارای معایبی نیز هستند. این لوله‌ها به دلیل استفاده از مواد از مواد انعطاف‌پذیر، برای استفاده در دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین مناسب نیستند. لوله‌های گاز روکار در برابر ضربات آسیب‌پذیرتر هستند و ممکن است در اثر برخورد دچار خرابی شوند. این لوله‌ها به راحتی تحت تأثیر عوامل محیطی مانند دما، رطوبت و گردوغبار قرار می‌گیرند، به همین دلیل ممکن است سریع‌تر دچار خوردگی یا زنگ‌زدگی شوند.

نکات ایمنی در نصب لوله گاز روکار

از آنجایی که این لوله‌ها کاملا در دسترس هستند، رعایت برخی نکات ایمنی در هنگام نصب ضروری است. از جمله نکاتی که باید در نصب لوله گاز روکار رعایت کنید عبارتند از:

• باید لوله‌ها و اتصالاتی انتخاب شوند که دارای کیفیت بالا و مطابق با استانداردهای ایمنی باشند تا از هرگونه خرابی و نشت جلوگیری شود.
• در محیط‌های مرطوب، لوله‌های گازی روکار حتماً باید از جنس گالوانیزه باشند.
• لوله‌های روکار حتما باید با اتصالات مناسب به گوشه دیوار یا سقف نصب شوند تا در اثر ضربات جابه‌جا نشوند.
• طول استاندارد این لوله‌ها نباید از ۶ متر بیشتر باشد تا ایمنی و استحکام کافی حفظ شود .
• به دلیل اینکه این لوله‌ها در معرض دید قرار دارند، باید به صورت دوره‌ای بررسی شوند تا از هرگونه نشتی و خوردگی جلوگیری شود و در صورت نیاز، تعمیرات لازم انجام شوند.

بهترین جنس لوله برای لوله‌کشی گاز روکار چیست؟

لوله‌های گاز روکار در انواع و جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند که هر یک ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند. اما متداول‌ترین نوع لوله‌های گاز، لوله‌های فولادی سیاه یا مانیسمان هستند. این لوله‌ها به دلیل مقاومت بالایی که در برابر ضربه، فشار و خوردگی دارند، برای سیستم‌های لوله‌کشی گاز در ساختمان‌ها به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، به علت عدم زنگ‌زدگی، استحکام بالا، ضخامت مناسب و طول عمر بالا، گزینه‌ای مطمئن و بادوام در تأسیسات گازرسانی به‌شمار می‌روند.

نکات نگهداری و بازرسی لوله گاز روکار

نگهداری و بازرسی از لوله‌های گاز روکار می‌تواند از بروز بسیاری از مشکلات مانند نشتی گاز جلوگیری کند. برخی از مهم‌ترین نکاتی که باید رعایت کنید عبارتند از:

• لوله‌ها باید هر شش ماه یا سالانه بازرسی شوند تا از سلامت و ایمنی آن‌ها اطمینان حاصل شود. در این بازرسی، تغییر رنگ، ترک، زنگ‌زدگی یا آسیب‌دیدگی نباید در سطح لوله مشاهده شود.
• تمامی اتصالات لوله‌ها باید بررسی شوند تا از سفت بود آنها اطمینان حاصل شود.
• به دلیل اینکه این لوله‌ها بر روی سقف و دیوار نصب می‌شوند، باید در مسیرهایی نصب شوند که کمتر در معرض برخورد و آسیب‌های خارجی قرار گیرند.
• در صورت نیاز می‌توان از پوشش‌های محافظتی برای لوله‌ها استفاده کرد تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.
• در صورت نیاز به جابه‌جایی یا هرگونه تغییر در این لوله‌ها، حتما با نظارت یک متخصص این کار را انجام دهید زیرا هرگونه دستکاری می‌تواند منجر به برور حادثه‌ای جبران‌ناپذیر شود.

کاربردهای لوله گاز روکار در ساختمان‌های مسکونی و صنعتی

در ساختمان‌های مسکونی، به دلیل عمر بالا، استحکام و مقاومت کافی، لوله‌های گازی روکار برای انتقال گاز و راه‌اندازی انشعابات مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین، از این لوله‌ها برای گازرسانی برای ساختمان‌های قدیمی، آشپزخانه‌ها و موتورخانه‌های استفاده می‌شود. در مکان‌های صنعتی مانند کارخانه‌ها، سوله‌ها و کارگاه‌ها به دلیل نصب، تعمیر و دسترسی آسان برای تامین گاز مورد نیاز دستگاه‌ها و سیستم‌های گرمایشی مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه ‌بر این، در محیط‌های صنعتی که نیاز به تغییرات مکرر در ساختار تاسیسات وجود دارد، لوله‌کشی روکار انعطاف‌پذیری بالاتری فراهم می‌کند.

سوالات متداول لوله گاز روکار: