تاثیر نوسانات دلار بر قیمت آهن آلات: بررسی عوامل، مقایسه و پیش‌بینی‌ها

رابطه دلار و قیمت آهن یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که به طور مستقیم بر بازار فولاد و صنایع وابسته به آن تاثیر می‌گذارد. از آنجا که بسیاری از مواد اولیه مانند سنگ‌آهن و قراضه، در صنعت فولاد از طریق واردات از بازارهای بین‌المللی تامین می‌شوند، نوسانات نرخ دلار می‌تواند تاثیر مستقیمی بر قیمت نهایی آهن آلات داشته باشد؛ به طوری که افزایش قیمت دلار، هزینه‌های واردات، تولید، حمل‌ونقل و… را بالا می‌برد و قیمت نهایی آهن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین، کاهش نرخ دلار نیز می‌تواند بر هزینه‌های حمل‌ونقل، واردات تجهیزات صنعتی و حتی میزان عرضه و تقاضای داخلی و صادراتی تاثیرگذار باشد. در ادامه این مقاله از آهن صد، تاثیر نرخ دلار بر قیمت آهن از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار می‌گیرد. 

چرا قیمت دلار بر قیمت آهن تاثیر می‌گذارد؟

بسیاری از مواد اولیه مانند سنگ‌آهن، قراضه، فروآلیاژها و الکترودهای گرافیتی برای تولید مقاطع فولادی از طریق واردات تامین می‌شوند؛ به همین دلیل  نوسانات نرخ ارز، به طور مستقیم هزینه‌های تولید را تغییر می‌دهد. با افزایش قیمت دلار، هزینه‌های واردات افزایش می‌یابد، در نتیجه قیمت آهن و فولاد در بازارهای داخلی نیز بالا می‌رود. همچنین، نوسانات دلار می‌تواند بر هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی اثرگذار باشد. بنابراین، افزایش نرخ ارز منجر به بالا رفتن هزینه‌های حمل‌ونقل، مواد اولیه و محصولات نهایی می‌شود که به افزایش قیمت آهن در بازار منجر خواهد شد. 

علاوه بر این، این نوسانات می‌تواند باعث بی‌ثباتی بازار آهن و فولاد شود. هنگامی که نرخ ارز افزایش یابد، تولیدکنندگان عرضه محصولات خود را کاهش می‌دهند و تقاضا برای آهن افزایش می‌یابد؛ در نتیجه قیمت مقاطع فولادی و آهنی افزایش می‌یابد. همچنین، کاهش نرخ ارز باعث رکود بازار و معاملات در صنعت فولاد می‌شود، زیرا خریداران انتظار کاهش قیمت بیشتری دارند. 

بررسی تاثیر افزایش و کاهش نرخ دلار بر قیمت آهن

همان‌طور که گفته شد، بسیاری از مواد اولیه برای تولید مقاطع فولادی از طریق واردات از بازارهای جهانی تامین می‌شوند که افزایش نرخ دلار باعث بالا رفتن هزینه خرید این مواد از بازارهای بین‌المللی شده و قیمت نهایی فولاد و آهن را افزایش می‌دهد. همچنین، برای تولید این محصولات نیاز به ماشین آلات و تجهیزات صنعتی پیشرفته است که اغلب به واردات وابسته هستند و تحت تاثیر نوسانات دلار قرار دارند. از سوی دیگر، حمل‌ونقل دریایی و زمینی نیز به نرخ دلار وابسته است. با افزایش نرخ دلار، هزینه جابه‌جایی به دلیل افزایش هزینه سوخت بالا می‌رود و در نتیجه قیمت آهن نیز افزایش می‌یابد. این تاثیر را می‌توان به‌وضوح در قیمت محصولاتی مانند میلگرد و تیرآهن مشاهده کرد.

در مقابل، کاهش نرخ دلار نیز می‌تواند بر قیمت آهن تاثیرگذار باشد. کاهش نرخ ارز، هزینه‌های تولید و واردات را کاهش داده و در نتیجه، قیمت تمام‌شده محصولات فولادی را پایین می‌آورد یا در سطحی ثابت نگه می‌دارد. در چنین شرایطی، برخی از تولیدکنندگان فولاد برای کسب سهم بیشتر از بازار، قیمت‌های خود را کاهش می‌دهند که این موضوع رقابت در بازار داخلی را تشدید می‌کند. با این‌ حال، باید توجه داشت که اثر کاهش نرخ دلار بر قیمت آهن‌آلات معمولاً تدریجی و غیرمستقیم است.

سایر عوامل مؤثر بر قیمت آهن در کنار نرخ دلار

علاوه بر نرخ دلار عوامل دیگری نیز وجود دارند که بر قیمت آهن تاثیر می‌گذارند که عبارتند از: 

• قیمت جهانی سنگ آهن و فولاد: قیمت جهانی سنگ آهن و فولاد نیز می‌تواند بر قیمت آهن تاثیرگذار باشد. نوسانات در بازارهای بین‌المللی، تعرفه‌های گمرک، سیاست‌های خارجی و میزان عرضه و تقاضای جهانی، بر قیمت جهانی سنگ آهن و فولاد تاثیرگذار هستند. با افزایش قیمت جهانی، قیمت آهن نیز در افزایش می‌یابد. 
• هزینه‌های تولید داخلی: از دیگر عوامل تاثیرگذار بر قیمت مقاطع فولادی هزینه‌های تولید داخلی هستند. در فصولی که مصرف برق و گاز در کشور افزایش می‌یابد، محدودیت در تامین انرژی در کارخانه‌های فولادی، تولید را کاهش می‌دهد و قیمت آهن را افزایش می‌دهد. همچنین، افزایش حقوق و دستمزد کارگران نیز بر قیمت تمام شده مقاطع فولادی تاثیر گذار است. 
• میزان عرضه و تقاضای داخلی و صادراتی: میزان عرضه و تقاضای داخلی و صادراتی از دیگر عواملی است که بر قیمت آهن امروز تاثیرگذار است. با افزایش تقاضای فولاد در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی، قیمت آهن آلات افزایش می‌یابد. همچنین، با کاهش عرضه به دلیل تحریم‌ها، مشکلات تامین مواد اولیه یا کاهش تولید داخلی، عرضه آهن کم می‌شود و قیمت افزایش پیدا می‌کند. 

قیمت آهن آلات امروز

برای مشاهده قمیت روز آهن آلات و مقاطع فولادی، می‌توانید به آهن صد مراجعه کنید.

مقایسه قیمت آهن در ایران با سایر کشورها بر اساس نرخ ارز

نرخ ارز، همان‌طور که در ایران تاثیر قابل‌توجهی بر قیمت آهن دارد، می‌تواند عامل تعیین‌کننده قیمت مقاطع فولادی در بسیاری از کشورهای دیگر نیز باشد. در ایران، این نوسانات مستقیما بر هزینه‌های تولید و صادرات آهن اثر می‌گذارد؛ اما در مقایسه با کشورهای دیگر مانند ترکیه و امارات، قیمت آهن در ایران به دلیل دسترسی به منابع سنگ آهن ارزان‌تر است. در مقابل، محدودیت در صادرات و واردات، تعرفه‌های زیاد گمرک و… می‌تواند هزینه‌های تمام شده را افزایش دهد.  به علاوه، با افزایش نرخ دلار، صادرات آهن از ایران به کشورهای همسایه افزایش می‌یابد که این موضوع می‌تواند عرضه داخلی را کاهش دهد و قیمت‌ها را افزایش دهد. البته در کشورهایی که ارز پول ملی بالاتر است، قیمت آهن دارای ثبات بیشتری است و نوسانات کمی اتفاق می‌افتد. 

پیش‌بینی قیمت آهن و بازار فولاد بر اساس نوسانات دلار

با توجه به اهمیت دلار در تاثیرگذاری بر نوسانات قیمت محصولات فولادی، پیش‌بینی قیمت آهن  و بازار فولاد بر اساس نوسانات دلار از اهمیت بالایی برخوردار است. برای پیش‌بینی نیاز است تا روندهای گذشته و تحلیل کارشناسان و سناریوهای مختلف برای بازار آهن مورد بررسی قرار گیرند.

• بررسی روندهای گذشته و تحلیل کارشناسان: در سال 1398، قیمت دلار به طور ناگهانی افزایش یافت و باعث رشد شدید قیمت آهن شد. در ادامه، در سال 1399، با وجود کاهش نسبی نرخ دلار، قیمت آهن به دلیل افزایش قیمت جهانی فولاد و رشد تقاضای داخلی همچنان بالا ماند. در سال 1402، افزایش دوباره نرخ ارز، همراه با افزایش هزینه‌های تولید و کمبود برخی مواد اولیه، قیمت آهن در بازار داخلی بالا برد. این روند‌ها و تحلیل کارشناسان با سابقه فولاد نشان می‌دهند که اگر روند افزایشی دلار ادامه داشته باشد، قیمت آهن نیز افزایش می‌یابد و در زمان کاهش و ثبات، قیمت آهن آلات تغییر زیادی نخواهد داشت.
• سناریوهای مختلف برای آینده بازار آهن: با توجه به شرایط اقتصادی و نوسانات بازار ارز، سناریوهای مختلفی برای آینده بازار آهن وجود دارد که بررسی این سناریوها می‌تواند به پیش‌بینی قیمت آهن کمک کند. 
  • ثبات نرخ دلار و کاهش نوسانات قیمت آهن: در صورتی که نرخ دلار تثبیت شود، تاثیر آن بر قیمت آهن محدودتر خواهد شد. نوسانات قیمت مواد اولیه، هزینه‌های حمل‌ونقل و… کاهش خواهد یافت و عرضه و تقاضا در می‌توانند در تعیین قیمت آهن تاثیر بگذارند. بنابراین، بازار در ثبات قرار می‌گیرد و افزایش قیمت آهن کنترل می‌شود. 
  • افزایش نرخ ارز و افزایش قیمت آهن: از دیگر سناریوهای موجود، افزایش قیمت دلار و قیمت آهن است. اگر نرخ دلار روند صعودی داشته باشد، قیمت مواد اولیه، هزینه‌های تولید، تعرفه‌های گمرکی، هزینه‌های حمل‌ونقل و… افزایش پیدا می‌کنند و قیمت‌ها افزایش می‌یابند. 
  • کاهش نرخ ارز و کاهش قیمت آهن: کاهش نرخ ارز و کاهش قیمت آهن از بهترین سناریوهای آینده بازار فولاد است. اگر نرخ ارز کاهش یابد، چندین اتفاق رخ می‌دهد. اگر نرخ جهانی فولاد افزایش یابد، کاهش نرخ ارز تاثیر زیادی بر قیمت آهن نخواهد داشت. همچنین، اگر هزینه‌های تولید داخلی بالا باشد، کاهش قیمت آهن محدود خواهد بود. اما، به طور کلی کاهش نرخ دلار، می‌تواند قیمت آهن را کاهش دهد. 

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

نوسانات دلار و تاثیر آن بر آهن یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده قیمت در بازار فولاد است. نرخ ارز به طور مستقیم می‌تواند بر قیمت مواد اولیه، هزینه‌های حمل‌ونقل، واردات و صادرات تاثیر مستقیمی می‌گذارد. بررسی روند و تحلیل‌های بازار نشان می‌دهد که افزایش نرخ دلار منجر به افزایش قیمت آهن آلات می‌شود و کاهش آن، قیمت آهن آلات را کاهش می‌دهد. فعالان بازار آهن و مصرف‌کنندگان برای داشتن خریدی مقرون‌به‌صرفه و مطمئن، باید بهترین زمان را با توجه به روند بازار فولاد در نظر بگیرند.

سوالات متداول تاثیر نوسانات دلار بر قیمت آهن: