ورق سیاه برش خورده چیست؟ بررسی مزایا، معایب و کاربردهای آن

ورق سیاه برش خورده نوعی از ورق‌های فولادی نورد گرم است که مطابق با ابعاد دقیق و فرم مورد نظر مشتری برش می‌خورد. معمولا این ورق‌ها در خارج از کارخانه، با استفاده از دستگاه‌هایی مانند گیوتین، پلاسما، هوا برش و CNC مطابق نیاز مشتری برش خورده و عرضه می‌شوند. این ویژگی باعث می‌شود که این ورق بدون نیاز به برشکاری مجدد، با دقت بالا و صرفه‌جویی در زمان، برای ساخت‌وساز، تولید تجهیزات صنعتی، پروژه‌های عمرانی و خودروسازی گزینه ایده‌آل محسوب شود. در ادامه این مقاله از آهن صد، ورق سیاه برش خورده، ویژگی‌ها، مشخصات فنی، فرایند تولید و انواع این ورق به طور کامل بررسی می‌شوند. 

ورق سیاه برش خورده چیست؟

در واقع، ورق سیاه برش‌خورده نوعی از ورق‌های سیاه است که بر خلاف ورق‌های فابریک کارخانه‌ای، در کارگاه‌ها و انبارها با استفاده از دستگاه‌های پیشرفته، به ابعاد دلخواه مشتری برش داده می‌شود. دستگاه‌هایی که برای برش این ورق مناسب هستند، شامل گیوتین، پلاسما، هوا برش و CNC می‌شوند و توانایی برش ورق‌های سیاه تا ضخامت حدود 15 میلی‌متر را دارند. باید توجه داشته باشید که عواملی مانند دقت، نوع و فناوری دستگاه برش به طور مستقیم بر صافی لبه‌ها، دقت ابعادی و کیفیت نهایی محصول موثر است. همچنین، صرفه‌جویی در هزینه و زمان، ابعاد سفارشی و کاهش ضایعات از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع ورق‌ها هستند که آنها را برای بسیاری از پروژه‌های صنعتی و ساختمانی مناسب می‌سازد. 

فرآیند تولید و برش ورق سیاه

به طور معمول، ورق سیاه با استفاده از روش نورد گرم و در دمای بالا تولید می‌شود. در ابتدا، اسلب و شمش فولادی درون کوره‌های مذاب با دمای بالای 1200 درجه سانتی‌گراد گرم می‌شوند. پس از آن، این مواد چندین بار از غلتک‌های نورد گرم عبور می‌کنند تا به ضخامت مناسب برسند. سپس، ورق‌های نورد شده، در بخش خنک‌کاری قرار می‌گیرند تا به تدریج خنک شوند. پس از خنک کاری، این ورق‌ها در کارخانه به صورت رول (کلاف) پیچیده شده یا به صورت شیت‌های فابریک با ابعاد استاندارد بسته‌بندی می‌شوند. 

مطلب مرتبط زمان مطالعه 7

فرآیند تولید ورق سیاه

برای آشنایی کامل با جزئیات هر مرحله، از آماده‌سازی مواد اولیه تا بسته‌بندی نهایی فرآیند تولید این مقطع فولادی، می‌توانید مقاله فرآیند تولید ورق سیاه را مراجعه کنید.

بنابراین، برای برش به اندازه‌ها و ابعاد دلخواه، ورق‌های فولادی عرضه شده به بازار، خارج از کارخانه و در کارگاه‌ها یا انبارهای مجهز، با استفاده از روش‌های مختلف برش مانند گیوتین، CNC، لیزر و واترجت به ابعاد دقیق مورد نیاز مشتری تبدیل می‌شوند. هر یک از این روش‌ها از مزایا و معایب خاصی برخوردار هستند و تاثیر مستقیم صافی لبه، دقت ابعاد، میزان ضایعات و حتی استحکام محل برش دارند. به عنوان مثال، برش لیزری و واترجت لبه‌های بسیار صاف و بدون تغییرات حرارتی ایجاد می‌کنند، در حالی که روش هوا برش ممکن است لبه‌های ناهموار و کمی اکسید شده ایجاد کند. برای شناخت انواع روش‌های برشکاری این محصول فولادی، مزایا و معایب، مقاله “انواع روش‌های برشکاری ورق سیاه” را مطالعه کنید. 

مشخصات فنی ورق سیاه برش خورده

ورق سیاه برش خورده مانند سایر ورق‌های فولادی سیاه از برخی از مشخصات فنی و ویژگی‌ها برخوردار است که می‌تواند تاثیر مستقیم بر کیفیت و دوام پروژه داشته باشد. مهم‌ترین مشخصات فنی این ورق عبارتند از: 

• ابعاد و ضخامت‌های رایج: این ورق معمولا مطابق با ابعاد درخواستی مشتری برش می‌خورد. اما برخی از ابعاد رایج مانند 1*2، 2.5*1.25 و 6*1.5 متر در بازار فولاد موجود هستند که در بسیاری از پروژه‌های عمرانی و ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند. 
• استانداردهای تولید: این محصول فولادی برای اینکه از مقاومت و کیفیت بالایی برخوردار باشد، باید مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی تولید شده باشد. مهم‌ترین استانداردهای تولید ورق سیاه برش خورده شامل  DIN 17100، EN 10025، JIS G3101و ISO 2768 می‌باشند. 
• خواص مکانیکی: از دیگر مشخصات فنی این ورق‌ها این است که دارای استحکام کششی بالا، تنش تسلیم حدود 235 مگاپاسکال، شکل‌پذیری و جوش‌پذیری عالی هستند. 
• وزن ورق‌ها بر اساس ضخامت و ابعاد: وزن ورق نورد گرم برش‌خورده، مانند سایر انواع ورق سیاه، بر اساس ضخامت، طول و عرض آن محاسبه می‌شود. با توجه به اینکه وزن این ورق‌ها تاثیر مستقیم بر هزینه‌های نهایی دارد، قبل از سفارش، خریداران باید وزن کل ورق‌ها و هزینه حمل‌ونقل را به‌طور دقیق برآورد کنند.

انواع ورق سیاه برش خورده

این مقطع فولادی با توجه به ویژگی‌ها و خواصی که دارد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شود. دسته‌بندی انواع ورق سیاه برش خورده به شرح زیر هستند. 

1. انواع ورق سیاه برش خورده بر اساس روش برش

ورق‌های نورد گرم می‌توانند بر اساس روش برشکاری به چند نوع تقسیم شوند که هر یک برای کاربری خاصی بکار می‌روند:

• ورق سیاه برش خورده با گیوتین: ورق سیاه برش خورده با گیوتین دارای لبه‌ای صاف و بدون پلیسه است و دقت ابعادی بالایی دارد. این ورق برای استفاده در پروژه‌هایی که نیاز به برش‌های مستقیم و منظم دارند، بسیار مناسب است. ضخامت‌های معمول این ورق بین 2 تا 25 میلی‌متر است و کیفیت یکنواخت سطح برش باعث سهولت در جوشکاری و مونتاژ می‌شود.
• ورق سیاه برش خورده با پلاسما:  معمولا ورق سیاه برش خورده با پلاسما، از دقت ابعادی بالای برخوردار است. این ورق به دلیل برش با گازهای یونیزه شده و دستگاه‌های قوسی، دارای لبه‌های صاف و دقیق است. به دلیل کیفیت برش، این ورق برای کاربردهای حساس و صنعتی که نیاز به ابعاد دقیق و خطوط صاف دارند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.
• ورق سیاه برش خورده با هوابرش: ورق سیاه برش خورده با هوابرش بیشتر برای ورق‌های ضخیم مناسب است. لبه‌های برش خورده این ورق کمی ذوب‌شده و طبیعی هستند و دقت آن نسبت به روش‌های گیوتین و پلاسما کمتر است. این نوع ورق بیشتر در پروژه‌های صنعتی سنگین که دقت بالا ضروری نیست و هزینه پایین‌تر مدنظر است، کاربرد دارد.
• ورق سیاه برش خورده با واترجت: این ورق معمولا برای قطعات حساس و  ضخیم مناسب مناسب است. از آنجا که ورق‌های سیاه برش خورده با واترجت بدون حرارت برش می‌خورند، لبه‌های تقریبا صاف و بدون تاب هستند. سرعت برش مناسب و ایمنی بالا از ویژگی‌های این ورق هستند که تغییر شکل ماسی از حرارت می‌تواند مشکل ایجاد کند، گزینه مناسبی محسوب می‌شوند. 

2. انواع ورق سیاه برش خورده بر اساس جنس و گرید فولاد: از دیگر دسته‌بندی ورق‌های نورد گرم برش خورده، بر اساس گرید است. این ورق‌ها به گریدهای مختلف همچون ST37 ،ST52 ،ST33 ،A516 و ST44 تقسیم می‌شوند. 

• گرید ST37 رایج‌ترین گرید در بازار فولاد است که معمولا از استحکام بالا، قابلیت شکل‌پذیری و جوشکاری عالی برخوردار است.
• ورق سیاه ST52، معمولا به دلیل مقاومت بالا در برابر خمش و پیچش در صنایع سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. 
• ورق سیاه برش خورده ST33 و ST44 جزو کم کربن‌ترین نوع آنها هستند که نسبت به گریدهای ST37 و ST52 از مقاومت کم و قابلیت جوش‌پذیری بالایی برخوردار هستند. 

کاربردهای ورق سیاه برش خورده

همانطور که گفته شد، این ورق فولادی به دلیل استحکام بالا، قابلیت برش در ابعاد متنوع و قابلیت جوش‌پذیری، در بسیاری از پروژه‌ها ساختمانی و صنایع کاربرد دارد. از مهم‌ترین کاربردهای ورق سیاه برش خورده، عبارتند از: 

1. ساخت سازه‌های فلزی و ساختمانی: یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ورق، در ساختمان‌سازی و سازه‌های فلزی است. ورق نورد گرم برش خورده به دلیل داشتن مقاومت کششی و فشاری بالا، قابلیت جوش‌پذیری و انعطاف‌پذیری، در ساخت سازه‎های سبک و سنگین، ستون، تیر، سوله و اسکلت فلزی بکار می‌رود. همچنین، از آنجا که ابعاد آن مطابق با نظر مشتری است، برای ساخت انواع درب حفاظ نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد تا ضایعات کاهش یابد و نصب سریع تر انجام شود. 
2. صنایع خودروسازی و ماشین‌آلات: ورق سیاه برش خورده به دلیل قابلیت فرم دهی بالا، دوام و استحکام زیاد، گزینه مناسبی برای صنایع خودروسازی و ماشین‌آلات محسوب می‌شود. این ورق فولادی به دلیل مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار بالا، برای ساخت بدنه خودرو، کف کامیون، شاسی و مخازن کاربرد دارد. همچنین، قابلیت جوش‌پذیری بالای این ورق‌ها منجر شده است تا اتصال قطعات آسان‌تر شود و برای ساخت قطعات ماشین‌آلات گزینه مطلوبی به شمار رود. 
3. تولید مخازن و تجهیزات صنعتی: از دیگر کاربردهای این ورق فولادی، استفاده در تولید مخازن و تجهیزات صنعتی است. ورق سیاه برش خورده با داشتن دوام بالا در برابر نیروهای مکانیکی و مقاومت در برابر شرایط جوی نامناسب، برای ساخت مخازن صنعتی، تانک‌ها و سیلوها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از آنجا که این ورق برش خورده به ابعاد دقیق است، می‌تواند سرعت ساخت و مونتاژ را افزایش دهد. 
4. پروژه‌های عمرانی و پل‌سازی: مقاومت بالا در برابر خمش و کشش، قابلیت فرم‌دهی، دوام در برابر خوردگی و فشارهای محیطی، باعث شده است تا این ورق در پروژه‌های عمرانی برای ساخت پل‌های عابر پیاده و پل‌های سبک خودرو، تیرهای باربر، اسکلت فلزی و دیوارهای حفاظتی کاربرد فراوان داشته باشند. 

مزایا و معایب ورق سیاه برش خورده

استفاده از ورق‌های سیاه برش خورده مزایا و معایب خاص خود را دارند که شناخت آنها به انتخاب بهترین گزینه کمک می‌کند. این ورق‌ها مطابق با ابعاد مورد نیاز کاربر در خارج از کارخانه برش داده می‌شوند که این امر موجب می‌شود تا میزان دورریز ورق‌ها کاهش یابد. همچنین، با برش با ابعاد دقیق و درست، دیگر نیاز به برشکاری در محل پروژه نیست که می‌تواند موجب صرفه‌جویی در زمان اجرای پروژه‌های عمرانی ساختمانی و… شود. به علاوه، این مقاطع محدودیت در ابعاد سفارشی ندارند و مطابق با نظر مشتری در تمامی ابعاد برش می‌خورند. 

با این حال، به دلیل فرآیند برش و آماده سازی، هزینه هر متر آن از هر متر ورق سیاه رول شده بیشتر است. بنابراین، قیمت بالاتری نسبت به ورق‌های رول شده دارند. همچنین، در ضخامت‌های زیاد ممکن است، ابعاد برش خورده با ابعاد سفارشی مشتری متفاوت باشد.  

برای درک بهتر، مزایا و معایب ورق نورد گرم برش‌خورده در جدول زیر لیست شده است. 

تفاوت ورق سیاه برش خورده با سایر انواع ورق

در هنگام خرید ورق سیاه، انتخاب بین انواع ورق سیاه به دلیل تاثیر مستقیم بر سرعت اجرای پروژه، هزینه و کیفیت پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است که ممکن است این انتخاب برای برخی از خریداران سخت باشد. در ادامه، جدول تفاوت‌های ورق سیاه برش خورده با سایر انواع ورق‌های فولادی قرار گرفته است: 

نکات مهم در خرید ورق سیاه برش خورده

خرید ورق سیاه برش خورده از اهمیت بالایی برخوردار است. برای داشتن خریدی بهینه و مقرون‌به‌صرفه نیاز است تا به برخی از نکات مهم توجه کافی داشته باشید. در ابتدا، باید ورقی مناسب با کاربری پروژه انتخاب کنید. این ورق در گریدها و ضخامت‌های مختلف تولید می‌شود که انتخاب ضخامت و گرید مناسب می‌تواند تاثیر مستقیم بر استحکام و دوام پروژه داشته باشد. از دیگر موارد مهم، توجه به ابعاد و کیفیت برش است. باید اطمینان حاصل کنید که ورق‌های سیاه مطابق با ابعاد سفارشی شما، برش خورده‌اند تا از مشکلات ناشی از نصب جلوگیری شود. استانداردها و آزمون‌های کیفیت ورق‌ها را با دقت مورد بررسی قرار دهید تا از اصالت و مرغوبیت آن‌ها مطمئن شوید همچنین، خرید از فروشگاه‌های معتبر مانند آهن صد که پیش‌فاکتور رسمی ارائه می‌کنند، می‌تواند تضمینی برای کیفیت و اصالت کالا باشد.

قیمت ورق سیاه امروز

اطلاع از قیمت ورق سیاه برای خریدی بهینه و مقرون‌به‌صرفه اهمیت زیادی دارد. قیمت روز ورق سیاه بر اساس ضخامت، گرید، ابعاد و نوع ورق (برش خورده، رول یا فابریک) متفاوت است. برای مشاهده قیمت‌های روز، می‌توانید به صفحه قیمت ورق سیاه مراجعه کنید.

عوامل موثر بر قیمت ورق سیاه برش خورده

قیمت ورق سیاه برش خورده همواره در بازار فولاد با توجه به عوامل مختلف تغییر می‌کند. از آنجا که این محصول فولادی در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد، بررسی و شناخت این عوامل برای داشتن انتخاب مطمئن از اهمیت بالایی برخوردار است. از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت ورق سیاه برش خورده، قیمت نرخ ارز است. هر چه نرخ ارز افزایش یابد، قیمت مواد اولیه وارداتی برای تولید این محصول نیز افزایش می‌یابد. از این رو، قیمت ورق سیاه نیز بیشتر می‌شود. همچنین، گرید، ضخامت و ابعاد ورق برش خورده نیز بر قیمت نهایی تاثیرگذار هستند. با افزایش ضخامت، وزن ورق بیشتر شده و مواد اولیه بیشتری برای تولید آن نیاز است و برشکاری آن سخت‌تر می‌شود، در نتیجه قیمت نهایی بالاتر می‌رود. علاوه بر این، روش برشکاری نیز بر هزینه نهایی ورق سیاه برش خورده تاثیرگذار است. به عنوان مثال، برش CNC یا پلاسما دقیق‌تر و گران‌تر از برش دستی یا سنتی است و هزینه بیشتری دارد. 

راهنمای نگهداری و حمل‌ونقل 

پس از خرید ورق نورد گرم برش‌خورده، نیاز است برای افزایش طول عمر و دوام آنها برخی از نکات مهم را رعایت کنید. مهم‌ترین نکات در راهنمای نگهداری و حمل این ورق، شامل موارد زیر می‌شوند: 

• روش‌های جلوگیری از زنگ‌زدگی بعد از برش: باید این ورق‌ها در محیطی خشک و به دور از رطوبت و تماس مستقیم با آب، خاک یا مواد خورنده، نگهداری شوند تا از هرگونه زنگ‌زدگی و خوردگی جلوگیری شود. همچنین، می‌توان برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی و فرسایش، از پرایمر یا رنگ‌های اپوکسی استفاده کرد. 
• بسته‌بندی و انبارداری صحیح: از دیگر نکات مهم توجه به دسته‌بندی و انبارداری صحیح است. ورق‌های سیاه برش خورده نباید تماس مستقیم با زمین داشته باشند؛ زیرا تماس مستقیم با زمین موجب از بین رفتن سطح ورق می‌شود. همچنین، باید سعی شود تا ورق‌های سیاه برش خورده روی سطوح صاف قرار گیرند تا از خم شدن آن‌ها جلوگیری شود. برای جلوگیری از نفوذ گرد و خاک و رطوبت از روکش‌های محافظ استفاده کرد. 
• نکات ایمنی در جابجایی: در زمان جابه‌جایی، ورق‌ها باید با استفاده از تسمه‌های مقاوم بسته شوند تا در زمان جابه‌جایی باز نشوند. همچنین، نباید حجم زیادی از ورق‌ها روی هم قرار گیرد تا از آسیب دیدن و خم شدن ورق‌های پایینی جلوگیری شود.

جمع‌بندی

ورق سیاه برش خورده نوعی از ورق‌های سیاه است که خارج از کارخانه مطابق ابعاد درخواستی خریداران برش داده می‌شوند. این ورق‌ها معمولا از استحکام بالا، دوام و مقاومت زیاد، قابلیت جوش‌پذیری و انعطاف‌پذیری خوبی برخوردار هستند و با استفاده از دستگاه‌هایی مانند گیوتین، پلاسما و… برش داده می‌شوند. ورق‌های سیاه برش خورده به دلیل ویژگی‌های زیاد، در بسیاری از صنایع از جمله ساختمان‌سازی، خودروسازی، تجهیزات صنعتی و قطعات ماشین‌آلات مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای داشتن خریدی مناسب و به صرفه،  توجه به نکات نگهداری و انتخاب از اهمیت بالایی برخوردار است.

سوالات متداول ورق سیاه برش خورده: